گوش کردن به حرفهای کودک

در چنین شرایطی، شما فقط دو راه حل پیش رو دارید. یک راه این است که سعی کنید دخترتان را با استفاده از دلایلی روشن و کاملا منطقی متقاعد کنید و به او بگویید: «تو هم گاهی وقت ها با من به فروشگاه آمدهای»؛ «موقع رفتن به فروشگاه، تو هنوز به خانه نرسیده بودی، وقتی برادرت روز پنج شنبه رفته بود فوتبال بازی کند، تو با من آمدی خرید و برایت شکلات موردعلاقه ات را خریدم و چیزهایی نظیر اینها. این دلایل، به ندرت دختر شما را متقاعد میکند که شکایتش بی دلیل | بوده است، زیرا دلیل و منطق و ارزیابی شواهد، نمی تواند جلوی بروز احساسات او را بگیرد. همین احساس است که قبل از توجه به واقعیات، باید مورد توجه قرار گیرد شود، اگر با این احساسات به طور مناسبی برخورد  شود،مشکل به راحتی از بین می رود. اگر به جای اینکه سعی کنید او و بداخلاقی هایش را موضوع جروبحث خود قرار دهید، خوب و با دقت به حرفهایش گوش کرده و نسبت به آنها واکنش مناسب نشان دهید، آنگاه گفت وگوی شما مشابه گفت وگوی زیر خواهد شد:

هنگامی که او سعی دارد با دلایلی که صرفا خود او را متقاعد می کند، قضیه رفتن به فروشگاه را بررسی کند، نه تنها باعث ناراحتی خودش می شود، بلکه کاسه صبر مادرش نیز در عین اینکه هیچ مشکلی حل نشده، لبریز می شود. اما وقتی که دختر بتواند احساس خود را بدون توجیه یا دفاع از آن بیان کند، هم او و هم مادرش سطح توقع خود را تا حدی پایین آورده و فرصت بهتر در مورد حل مشکل برای هر دوی آنها به وجود می آید. دست کم، مادر درک بهتری نسبت به دخترش پیدا میکند و متوجه می شود چرا او نسبت به این حادثه، واکنشی تا این حد خشمگینانه از خود نشان داده است.

نیازهای اولیه برای گوش کردن درست و مؤثر

مهارت خوب گوش کردن به حرف های تمام کودکان، در هر سنی – چه سنین قبل از دبستان و چه سنین بالاتر- قابل استفاده است. قواعد لازم برای این کار عبارتند از:

_ احساسی را که در پس حرف های او پنهان است، شناسایی کنید.

_ بر روی آن احساس تمرکز کنید.

_ درحالی که با کودک گفت وگو می کنید، احساس شناسایی شده را دنبال کنید.

اگر بتوانید احساسات شناسایی شده او را به خوبی منعکس کنید، در مواجه با او پیروز شده اید. حرف هایی که ممکن است بین شما ردوبدل  شود عبارتند از:

< از برادرم متنفرم.

– پس خیلی از دست او عصبانی هستی، نه؟

< امروز خانم معلم حسابی بدجنس شده بود.

– به نظر می رسد که این مسئله خیلی تو را ناراحت کرده است.

< نمی خواهم به اتاقم بروم. آنجا تاریک است.

_ مثل اینکه کمی میئر سی، نه؟

در آغاز کار، ممکن است این گونه صحبت کردن کمی مضحک به نظر برسدولی اگر به احساساتی که کودکتان سعی دارد آنها را بیان کند، دقت کنید و تا آنجا که از دستتان بر می آید بازخوردهای خوبی به او بدهید، چنین رفتاری کم کم طبیعی به نظر خواهد رسید. اگر احساسات کودکتان مشخص نیست، بهتر است جمله ای مشابه این جمله را بیان کنید: فکر میکنم دارم متوجه می شوم که الآن چه احساسی داری، ولی هنوز خوب خوبی متوجه نشده ام که موضوع از چه قرار است!»

ناگفته پیداست که در هر موقعیتی نباید واکنشی این گونه داشت. وقتی کودکتان می گوید: «مادر! جورابم را پیدا نمیکنم» نیازی نیست که با حالتی معنی دار به او بگویید: «معلوم است از پیدا کردن آن ناامید شده ای، نه؟» کافی است فقط به او بگویید که جوراب هایش در سبد لباس های چرک است و باید شسته شود! فکر نکنید هر نوع گفته یا احساسی را که کودکتان بیان می کند، باید با نوعی جلسه مشورتی کوتاه، حل و فصل کنید. خوب گوش کردن تنها یک برخورد فکری نیست، بلکه شامل برخوردهای فیزیکی هم می شود. درواقع بهتر است که خوب گوش کردن را گاهی از طریق حالات سر و چشم خود نشان دهیم تا صحبت کردن. برای آنکه به کودک نشان بدهیم با تمام وجود به حرفهایش گوش میکنیم، لازم است که این کارها را انجام دهیم:

• دست از کاری که در حال انجام آن هستیم، بکشیم.

• روی خود را به طرف کودک برگردانیم.

• مستقیم و از رو به رو به او نگاه کنیم.

• اگر لازم است، خود را خم کرده و با او در یک سطح قرار بگیریم.

یک کنش و برخورد فیزیکی خوب از طرف شما، نشان می دهد که به حرف های کودک خود با حضور ذهن و توجه کافی گوش میکنید. مثلا وقتی که او با شما صحبت می کند. اگر به روزنامه خواندنتان ادامه دهید، او باور نخواهد کرد حرفهایش را واقعا جدی گرفته اید. اگر زمان گوش کردن به حرف های کودک، واقعا فرا رسیده باشد، بهتر است تصمیم خود را به نحو شایسته ای اجرا کنید. اگر موضوع جدید و مهمی پیش آمده و شما نمی توانید کاری را که در حال انجام آن هستید رها کنید، کودک را از آن آگاه کنید و هنگامی که توانستید با توجه کامل با او صحبت کنید حرف هایتان را به او بگویید.

گوش کردن به حرفهای کودک و اعتماد به نفس

اینکه شنونده ی خوبی باشید، منافع بسیاری برای خانواده تان خواهد داشت. از آنجا که خوب گوش کردن شما باعث می شود کودکتان احساسات خود را بیان کند و بر آن سرپوش نگذارد، تنش و ناراحتی در میان اعضای خانواده تان از بین می رود. خوب گوش کردن باعث می شود که کودک دریابد، شما برای همراهی با او ارزش قائلید و به او توجه میکنید تا بتوانید آنگونه که آنها دنیای خود را تجربه می کنند، به دنیایشان بنگرید. این مسئله نه تنها عزت نفس آنها را تقویت می کند بلکه انسجام خانواده شما را به عنوان مجموعه ای متحد، افزایش می دهد.

احساسات، اساس زندگی بشر و قلب و روح زندگی خانوادگی است. اگر به کودکانمان کمک کنیم تا احساساتشان را درک کرده، آنها را بیان کنند و به نحو درستی با آنها روبه رو شوند، یکی از مفیدترین کارهایی را که والدین میتوانند در مورد فرزندانشان انجام دهند، انجام داده ایم. ما می توانیم به کودکانمان نشان بدهیم که احساسات را تا زمانی می توان کنترل کرد که بتوان جوشش آن را در درون نگاه داشت. اگر این دیدگاه را پذیرفته باشیم که باید بدون توسل به قضاوت و انتقاد دائم با کودکان خود بحث و گفت وگو کرده و یا آنها را تصدیق کنیم، آنان دیگر مجبور نمی شوند تمام توان خود را صرف تأثیرگذاری بر رفتار ما کنند. وقتی کودکان و جوانان، احساساتشان را برای شنوندهای کاملا متوجه و علاقه مند بیان می کنند، درواقع به آنها کمک می شود تا:

_تعداد موضوعاتی را که تصور می کنند از عهده آنها برنمی آیند، به تدریج کاهش دهند

_ طبيعت، قدرت و اهمیت احساسات ما را بهتر و بیشتر درک کنند. و چیزهای بیشتری درباره خود بیاموزند.

_ درک کنند که بیان احساس خوب است و وقتی احساسی بیان شد، ارتباط لازم برقرار می شود.

 تمامی این نتایج، اثر مثبتی بر عزت نفس آنها دارد، زیرا باعث افزایش خودآگاهی، خویشتن داری و اعتماد به نفس آنها در رویارویی با مشکلات روزمره زندگی می شود.

از نقاط مثبت او شروع کنید

همان طور که قبلا اشاره شد، یادگیری مهارت خوب گوش کردن یا خوب منعکس کردن احساس، کار آسانی نیست. این مهارت نیز مشابه شروع فراگیری تمام مهارت های جدید، به تلاش و تمرین زیادی نیاز دارد تا بتوان آن را به درستی انجام داد. اولین تلاش های ما در این راه، شاید ناشیانه به نظر برسد. ما باید برای جلوگیری از بروز واکنش های معمولی هر روزه خود، خیلی خوب تمرین کنیم. به جای واکنش هایی مثل:

_ مخالفت،

_ بحث کردن،

_ متقاعد کردن،

_ قضاوت کردن،

_ بازجویی و استنطاق کردن،

_ نتیجه اخلاقی گرفتن،

_ سخنرانی کردن.

گوش کردن همراه با توجه کامل به حرف های کودکان، باعث می شود تا محتوای احساساتی را که برای ما بیان می کنند، دوباره به نحوی به خودشان بازگردانیم. اگر خوب گوش کردن را با احساس مثبت شروع کنید مثلا با شادی، غرور یا رضایت کامل این کار را انجام دهید، خیلی بهتر و مفیدتر از وقتی است که شروع آن را با ناراحتی، احساسات بد یا عصبانیت توأم کنید.

_ صدایت نشان می دهد که روز خوبی در مدرسه داشته ای.

_ به نظر می رسد از نحوه بازی نیمه دوم تیم تان راضی هستی.

_ مثل اینکه این نقاشی تو را خوشحال و راضی کرده است.

گفت وگوی خود را طوری شروع کنید که به سمت پرسش های باز هدایت شود؛ پرسش هایی نظیر: وقتی آن اتفاق افتاد، چه احساسی داشتی؟»، «در مورد آن مسئله چه فکر میکنی؟»، «بعد چه اتفاقی افتاد؟ خیلی بهتر است تا اینکه جملاتی مانند جملات زیر را بیان کنید:

_ تو نمی بایستی… و چرا این کار را انجام ندادی که…

_ به تو گفته بودم که نباید…

_ کاری که باید می کردی این بود که… .

_ یادم می آید وقتی به سن تو بودم… .

خب، این کار توکار احمقانه ای بوده که…

بیان چنین جملاتی از جانب شما، مانع از بیان احساسات واقعی بچه ها شده و باعث ایجاد حالتی تدافعی در آنها می شود. اگر تمرین خود را با حالات مثبت، صدایی آرام و بدون هرگونه تهدید شروع کنید، احتمال بروز اتفاقات بد کمتر خواهد شد. این تمرین ها به شما کمک میکند تا به وسیله ی روش هایی که در شرایط پراضطراب تجربه کرده اید، دوباره آرامش خود را بازیابید؛ همان شرایط پراضطرابی که در کرده اید. آنها، برای فائق آمدن بر احساسات بد، واقعا به خود با کودکتان کمک کرده اید.

برای آموزش این مهارت میتوانید از یک مشاور کودک کمک بگیرید.

مرکز مشاوره دیدار  02188893258

http://t.me/clinicdeedar.com

www.clinicdeedar.com