انواع بازی در کودکان
_ بازی های خودجوش:
در این بازی کودک نفر اول است و و الدین تعیین کننده نوع و شیوه بازی کودک نیستند. بهتر است شرایط سالم برای بازی فراهم سازند و خود به عنوان همبازی شرکت داشته باشند و اجازه بدهند کودک با قدرت خلاقیت خود بازی را اداره کند. در این بازیها والدین نباید خواست و اراده خود را به کودک تحمیل کنند و سعی در آموزش دادن، نصیحت کردن،راهکار دادن نداشته باشند. باید همپای او وهم ردیف او قرار بگیرند و بازی شادی را فراهم کنند. خلاقیت و رهبری در بازی با کودک است و هدف از آن صرفا لذت بردن کودک است. تنها این بازی سه قانون دارد: اول: مکان مشخص دوم: زمان مشخص سوم: زدن، گاز گرفتن و پرتاب کردن ممنوع. البته بعد از زمان تعیین شده کودک خود به تنهایی می تواند بازی را ادامه دهد و بهتر است در این بازی یک کودک با یک والد بازی کند.
_ بازیهای فعال:
بازیهای فعال از قدیمی ترین انواع بازیها هستند. کودک برای خارج ساختن نیرو اضافی بدن خود و یا رهایی از خمودگی و خستگی، اوقاتی را به بازیهای جسمی اختصاص میدهد. بازی فعال برای رشد جسمانی_فیزیکی کودک مهم است و همان اوایل کودکی این بازی شروع میشود و از سینه خیز، چهار دست وپا، پرتاب کردن، بالا پریدن و… گرفته تا دویدن و گرگم به هوا و لی لی.
_ بازیهای اکتشافی:
از حدود سه ماهگی در کودک شروع میشود. یعنی همان زمانی که با انگشتان خود بازی میکند و برای رشد حسی و حرکتی و هماهنگی بین چشم و دست مهم است.
_ بازیهای تقلیدی:
کودک در هر دوره ای دست به بازیهای تقلیدی میزند ولی این بازی در سالهای اولیه و خیلی زود در کودک شکل میگیرد. بازی تقلیدی نشانگر این است که تشخیص دهد که آن حرکت قابل تکرار است. کودک در آغاز به تقلید نقش والدین، خواهران، برادران و کلا نزدیکان می پردازد و از ایفای نقش آنها، بزرگترین لذت و تجربه را به دست می آورد و در دوران دبستان بیشتر نقش مربیان و معلمان را ایفا میکند. اگر تمایل دارید کودک از اسباب بازی استفاده کند ابتدا باید شما بعنوان والدین با اسباب بازی هایش بازی کنید تا او به تقلید از شما با آنها بازی کند.
_ بازیهای سازنده:
این بازی ها شامل خلق چیزی مانند چیدن بلوک های لگو است. لازمه چنین کاری ترکیبی از حرکات دقیق و ظریف حسی و فهم و درک شناختی است. در این بازی ها کودک نه تنها قادر به دستکاری عناصر و اجزاء شده بلکه قادر است طرح چیزی را که در ذهن خود میخواهد بسازد مجسم کند.
_ بازیهای نمایشی:
مهمترین بازی که در آن احساسات،نیازها و عواطف کودکان می تواند بروز و ظهور پیدا کند، بازی نمایشی است. بازی نمایشی می تواند کمک کند تا کودک از خودمرکزی بیرون آید و متوجه بیرون خود شود و همچنین به کودک فرصت میدهد تا شخصیت درونی خود را آشکار کند. مثلا یک کلاه بلافاصله نقش تازه ای را برای کودک به وجود می آورد. اگر چه بازیهای تقلیدی و نمایشی با هم مشترکند و در حقیقت بازی نمایشی خود نوعی از بازی تقلیدی است.
_ بازیهای نمادین:
با اضافه شدن عنصر خیال به ذهن کودک بازی نمادین آغاز میشود. بازیهای نمادین نقطه اوج بازیهای کودکانه است که از حدود یک و نیم یا دو سالگی آغاز میشود و در پنج و شش سالگی به کمال خود میرسد، و تا هشت تا نه سالگی نیز ادامه می یابد. در واقع بازی نمادین زمانی آغاز میشود که کودک به تدریج زبان می گشاید و توانایی کاربرد علائم و نمادهای زبان را دارد. بازی های نمادین، با بازیهای تقلیدی و نمایشی تفاوت دارد. در بازی های تقلیدی و نمایشی کودک با استفاده از وسایل موجود به برون فکنی یا درون فکنی امیال و خواسته های خود می پردازد و از این طریق به لذت درونی و بیرونی دست می یابد و خود را از قید تنش ها رها می سازد. هر چقدر کودک میزان تنش خانوادگی بیشتری داشته باشند و یا محرومیت عاطفی بیشتری داشته باشند( کمبود محبت) بازی های نمادین آنها بیشتر است و از این طریق جبران میکنند مثلا کودکی که همیشه دوست دارد پلیس باشد در حال تخلیه خود است.
_ بازیهای تخیلی:
بازیهای تخیلی ریشه در خلاقیت کودک دارند. تخیل کودک به مرور و همگام با رشد ذهنی او از مرحله بازیها خارج شده و به صحنه داستانها و گفتارهای کودک کشانده میشود. نظریه پردازان معتقدند رشد تخیل کودک در هنگام کودکی و از طریق بازی میتواند باعث گردد تا در زنگی بزرگسالی این کودکان تبدیل به هنرمندان، نویسندگان، نقاشان، مخترعین و کاشفانی بزرگ گردند. بسیار مهم است که والدین این نوع بازی ها را با دروغ گویی اشتباه نگیرند.
_ بازیهای آموزشی:
بازیهای آموزشی برای تقویت و رشد قوای حسی و ذهنی کودک می باشد. آنچه در بازیهای مورد نظر است، چگونگی استفاده از بازی در رشد قوای حسی حرکتی و به فعالیت واداشتن کودک از طریق تمرین با وسایل بازی است. از جمله بازیهای آموزشی میتوان از بازیهای دستی مثل پازل نام برد. نظارت مربیان و والدین در بازیهای آموزشی بسیار با اهمیت و حساس است. اما میزان این نظارت باید تا حدی محدود باشد. با این که هدف از انجام بازی های آموزشی، بیشتر آموزش است تا بازی، اما جنبه ی بازی گونه بودن آن باید حفظ شود.
_ بازی های قاعده مند:
این نوع بازی درجاتی از درک و استنباط درباره ی مشارکت و یادگیری و رعایت نوبت و ثبت نتایج و… را به ذهن کودک متبادر می سازد و از حدود چهار پنج سالگی میتواند در کودک شروع شود.
مرکز مشاوره دیدار 02188893258
www.clinicdeedar.com
clinicdeedar@