تنبیه کودکان
تنبیه کودکان
از تنبیه های آموزنده استفاده کنید
در خانه براندت و ادرا، بچه ها قبل از رفتن به مدرسه باید رختخواب خود را منظم کنند. اگر کسی رختخوابش را مرتب نکند، شب آن روز باید ۳۰ دقیقه زودتر بخوابد. آخرین باری که براندت رختخوابش را مرتب نکرد، سه هفته قبل بود. ادرا هفته ای چهار صبح، رختخوابش را منظم نمی کند. از این رو مرتب باید زودتر بخوابد.
اغلب والدین گمان می کنند که زود خواباندن فرزندان مجازات خوبی است. به نظر می رسد که برنامه خوبی باشد، اما دقت کنید که به واقع چه اتفاقی می افتد. این مجازات برای براندت مؤثر است. او برای اینکه مشمول مجازات نشود، رختخوابش را مرتب می کند. او به این نتیجه رسیده است که کمی بیشتر بیدار ماندن مهم است. اما برای ادرا زودتر خوابیدن مجازات نیست. او از این کار اجتناب نمی کند. زودتر خوابیدن هیچ تأثیری بر مرتب کردن رختخوابش نداشته است. شاید اصولا دوست داشته باشد که زودتر بخوابد. خود من که مطمئنا همین را ترجیح می دهم. برای ادرا باید مجازات دیگری در نظر گرفته شود، چیزی که بتواند رفتار او را تغییر بدهد.
تنبیه یک پیامد منفی است. اگر از تنبیه به درستی استفاده شود، می تواند بدرفتاری را کاهش بدهد و یا آن را از میان بردارد. استفاده درست از تنبیه دشوار است. به پیگیری و مداومت احتیاج دارد. تنبیه اگر از حدی بیشتر شود، مضر است؛ تولید احساس ناخوشایند می کند و انرژی را تحلیل می برد، تنبیه مؤثر واقع می شود، اما استفاده مؤثر از آن راحت نیست. اغلب والدین معتقدند اگر فرزند خود را مجازات کننده او بدرفتار را ترک می کند. گاه این اتفاق می افتد و در مواقعی هم این گونه نمی شود:
-چگونه فرزندان را تنبیه می کنی؟
-بر سرشان داد می کشم.
-بچه ها به داد کشیدن شما چه واکنشی نشان می دهند؟
-واکنشی نشان نمی دهند، حرفی نمی زنند.
-بعد چه اتفاقی می افتد؟
-گاه بیشتر عصبانی می شوم و دوباره بر سرشان فریاد میکشم.
-آیا دست از رفتار ناخوشایندشان بر می دارند؟
-برای لحظاتی شاید.
-بعد چه میکنی؟
-گاه به کپل آنها می زنم .
-هر چند مدت یک بار مجبور به این کار می شوی؟
-روزی هشت تا ده بار.
هر مجازاتی که به این طریق باشد مؤثر نیست. بدرفتاری بهتر نمی شود. بچه ها به فریاد کشیدن گوش نمی دهند. آنها از ضربه بر کپلهایشان ابایی ندارند. به ندرت از مجازاتهای خوب استفاده می شود.
مجازات خوب، آنی نیست که به ندرت استفاده شود زیرا به ندرت به آن احتياج می شود. این قاعده طلایی مجازات کردن است. مجازات باید از نیاز به مجازات بیشتر بکاهد، باید بدرفتاری را کاهش دهد. اگر بدرفتاری تغییر نکند، در این صورت مجازات اثربخشی ندارد. بسیاری از والدین به جای اینکه به بدرفتاری توجه کنند، به مجازات توجه می کنند. اگر شما به خاطر یک بدرفتاری واحد روزی ۵ تا ۶ بار فرزندتان را مجازات کنید، این مجازات کردن مفید نیست. اگر بر میزان مجازات بیفزایید و بدرفتاری همچنان ادامه پیدا کند، مجازات شما مؤثر واقع نمی شود. این مجازات نيست که مهم است، بلکه بدرفتاری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. ممکن است فکر کنید که داد کشیدن، تهدید کردن، بدزبانی و زدن به کپل کودک مجازاتهای خوبی هستند. این واکنشها خشم شما را تخلیه می کنند، اما مجازاتهای خوبی نیستند و تأثیر بلندمدت چندانی روی بدرفتاری ندارند. خشم و مجازات با یکدیگر ترکیب نمی شوند.
وقتی خشمگین هستید، از تنبیه کردن خودداری ورزید.
لیندا روزی به عجله به خانه آمد تا سگش را به نزد دامپزشک بیرد. وقتی وارد خانه شد، صدای کسی را شنید. چیزی نمانده بود که به خانه همسایه برود و به پلیس زنگ بزند که صدای خنده ای بلند شد. صدا زد. باز هم صدای خنده تکرار شد. به اتاق خواب دختر سیزده ساله اش رفت، باز هم صدای خنده بلند شد. نانسی و دو تن از دوستانش در قفسه لباس پنهان شده بودند. آنها به مدرسه نرفته بودند. لیندا به قدری عصبانی شد که نتوانست خودش را کنترل کند و تنها حرفی که زد این بود: «نانسی، یکی دو روز باید با پدرت حرف بزنم تا نوع مجازات تو را مشخص کنیم.» لیندا اجازه نداد که خشمش روی تصمیم گیری منطقی او دخالت کند. همین که دخترش دو، سه روزی نگران تصمیم گیری پدر و مادرش بود مجازات خوبی به شمار می آمد.
هرگاه یک کارگاه آموزشی درباره مجازات کردن دایر می کنم، این نکته را بادقت توضیح می دهم. برای بسیاری از والدین این ایده مهمی است. وقتی در شرایط خشم فرزندتان را مجازات می کنید، در واقع دو کار را انجام می دهید مجازات کردن و واکنش نشان دادن در شرایط خشم. اگر فرزندتان به عمد خواسته باشد شما را عصبانی کند، چه می گویید؟ اگر فرزندتان خواسته باشد اقدامی تلافی جویانه برای اتفاقی که قبلا افتاده است صورت داده باشد، چه می گویید؟ اینکه ببیند شما عصبانی شده اید، برای او مجازات محسوب نمی شود. این در واقع یک پاداش است. وقتی به خاطر یک بدرفتاری عصبانی می شوید، به فرزند خود می آموزید که چگونه شما را کنترل کند. این گونه او پاداش میگیرد و بدرفتاری تقویت می شود. مجازاتی در کار نیست. در نتیجه بدرفتاری افزایش پیدا می کند.
وقتی عصبانی هستید، مجازات نکنید. ابتدا خونسردی خود را به دست آورید. هدف از مجازات کردن این است که فرزندان شما در آینده بهتر ظاهر بشوند، هدف این نیست که اقدام تلافی جویانه ای صورت بگیرد. در مواقعی فرزندانتان می توانند شما را به شدت خمشگین سازند. اما این زمان مناسبی برای مجازات کردن نیست. به یاد دارم زمانی کودکی را برای همیشه از بیرون رفتن در تعطیلات آخر هفته محروم کرده بودند. وقتی با پدرش صحبت کردم او گفت که پسرش بعضی از لوازم مدرسه اش را گم کرده است. این پدر به قدری عصبانی شده بود که پسرش را برای همه عمر محکوم کرده بود که در خانه بماند. به روشنی این یک واکنش بی تناسب بود. وقتی تحت تأثیر خشم واکنش بی تناسب نشان می دهید، ممکن است حرفهایی بزنید که در واقع به آن اعتقادی ندارید. هرگز وقتی عصبانی هستید مجازات نکنید، این گونه به فرزندتان می گوید که مجازات کردن اقدامی انتقامی است.
هدف از مجازات از میان برداشتن بدرفتاری است. هدف این است که فرزند شما تصمیمات بهتری بگیرد. مجازات زمانی مؤثر واقع می شود که از قبل درباره اش فکر و برنامه ریزی شده باشد. مجازات نباید ناشی از یک رفتار تکانه ای باشد. وقتی عصبانی هستید، الگوی یک رفتار منفی می شوید. این گونه تصمیم گیری بهتر را به فرزندانتان آموزش نمی دهید.
برای خجالت دادن تنبیه نکنید
تنبیه کردن نباید خجالت دادن و تحقیر کردن فرزندان را به همراه داشته باشد. هدف تنبیه باید این باشد که به فرزند شما بیاموزد بدرفتاری کار درستی نیست. رفتار درست یک تصمیم گیری خوب است. وقتی مجازات فرزند شما را خجالت بدهد، احساسات غیرسالمی را به وجود می آورد. وقتی کودک خجالت می کشد، احساس می کند که شما آدم بد جنسی و بی انصافی هستید. این گونه، او همکاری کردن را نمی آموزد، ممکن است فرزند شما هم با خشمگین شدن ، واکنش نشان دهد و این گونه یک دور منفی ایجاد می شود. فرزند خود را در حضور کودکان دیگر تنبیه نکنید. فرزندتان را به کناری بکشید. به او بگویید کار بدی کرده است و مجازات خواهد شد. بعدا در این خصوص با او صحبت کنید؛ وقتی که دو نفر شما تنها هستید.
در تنبیه کردن پیگیری داشته باشید
تنبیه باید حالت پیگیرانه داشته باشد. وقتی تصمیم گرفتید یک بدرفتاری را تنبیه کنید، همیشه این کار را بکنید. اگر هر وقت میل داشتید تنبیه کردید، بر میزان دشواری می افزایید. وقتی به فرزندتان می گوید که تنبیه خواهد شد، این کار را انجام بدهید. بسیاری از والدین این کار را نمی کنند. بچه ها این را دوست دارند و انگیزه ای پیدا می کنند تا شما را آزمایش کنند.
آنجلا می خواست بداند که چرا تنبیه روی پسرش برایان تأثیری بر جای نمی گذارد. او گفت که هر چیزی را امتحان کرده است. هیچ فایده ای ندارد. او می گفت هر چه را به او بگویم، انجام نمی دهد. بعد از اینکه بیشتر با هم حرف زدیم، دانستم آنجلا، پسرش را هفته ای یک یا دو بار مجازات می کند. در مواقع دیگر، پسرش هر کاری را که دوست داشته باشد، انجام می دهد. آنجلا از پیگیری لازم بی بهره بود. آنجلا روزی چند نوبت بدرفتاری می کرد و در نهایت یک یا دو بار مجازات می شد. این معامله ای است که اغلب بچه ها با خوشحالی آن را قبول می کنند.
منطقی باشید
تنبیه باید منطقی باشد، مجازاتهای ساده و کوتاه مؤثر هستند. متناسب با بدرفتاری مجازات کنید. اگر فرزندتان سبزیجات غذایش را نخورده است ، او را یک ماه محدود نکنید. به جای آن، بعد از غذا به او دسر ندهید. وقتی مجازات منطقی باشد، بچه ها می آموزند که چه رفتاری درست است.
تنبیه هر چه با بدرفتاری فاصله زمانی کمتری داشته باشد، بهتر است. این مطلب به خصوص در مورد کودکان کم سال صدق می کند. تنها استثنای بر این قاعده زمانی است که خشمگین هستید. در شرایط خشم مجازات نکنید.
در مورد بدرفتاریهایی که تکرار می شوند تنها زمانی از تنبیه استفاده کنید که از چند درمان مثبت استفاده کرده باشید. اغلب والد ابتدا به مجازات فکر می کنند. اغلب آنها می خواهند هر بدرفتاری را با مجازات پاسخ بدهند. می توانید با استفاده از بازخوردهای مثبت و با تقویت درست، از میزان نیاز به مجازات بکاهید. فرزندانتان پیوسته با هم مشاجره می کنند. به جای اینکه بگویید «اگر دست از مشاجره بر ندارید، هردو نفر باید تعطیلات آخر هفته در خانه بمانید»، به ضد آن اشاره کنید. نقطه مقابل مشاجره کردن، همکاری نمودن و با رفاقت بازی کردن است. وقتی فرزندانتان با هم به خوبی بازی می کنند، آنها را تشویق کنید: «خوشحالم که دارید با هم بازی می کنید. باید به خودتان افتخار کنید. » به بازخوردهای مثبت توجه داشته باشید.
نوبت شماست
پام سر در نمی آورد چرا استیون رفتار بهتری را به نمایش نمی گذارد. پام دوست دارد مثبت تر برخورد کند، اما گاه این را فراموش می کند. استیون کودک بسیار فعالی ست. به چیزهایی که نباید، دست می زند. هرگاه استیون بی توجه می شود، پام عصبانی می گردد. پام زیاد داد می زند. به کپل استیون هم می زند، اما هر کاری که می کند فایده ای بر جای نمی گذارد. شما به پام چه توصیه ای دارید؟
پام باید بداند که سبک و طرز مجازات کردنش مؤئر نیست. استیون در برابر فریاد کشیدن و کتک خوردن مصونیت پیدا کرده است. بدرفتاری او بهبود پیدا نمی کند. پام لازم است خودش را کنترل کند. عصبانی شدن و ناراحتی نشان دادن بر وخامت شرایط می افزاید. خشم او ممکن است بر استیون حکم پاداش داشته باشد. از همه اینها مهم تر پام باید به خاطر داشته باشد که رفتارهای مثبت بیشتری را به نمایش بگذارد.
مجازات کردن مؤثر واقع می شود، اما استفاده از آن ساده نیست . استفاده از بازخورد مثبت به مراتب آسان تر است. بازخورد مثبت به بچه ها انگیزه می دهد. به آنها انضباط شخصی را آموزش می دهد و فضای خوشایند و سالمی در خانواده ایجاد می کند.
والدینی که صرفا به کنترل کردن بدرفتاری علاقه مند هستند، تنبیه می کنند. اما والدینی که بخواهند فرزندانشان همکاری بیشتری بکنند، بازخوردهای مثبت را با فرونشانی متعادل می سازند و مجازات کردن را به حداقل خود می رسانند. اگر به جنبه های مثبت تأکید کنید، نیازتان به مجازات به حداقل می رسد.
آنچه در ادامه مطلب می خوانید با یخچال رابطه دارد. از مطالب فتوکپی تهیه کنید و آنها را روی یخچال بچسبانید. در صفحه اول باید از خود درباره مجازاتهایی که می کنید سؤلاتی بکنید. صفحه دوم اشاره به راه کارهایی دارد که رفتار را تقویت یا ضعیف می کند و در صفحه بعدی مقایسه میان بازخورد مثبت و مجازات کردن است. بسیاری از والدین معتقدند که مرور کردن گه گاهی این مطالب به آنها کمک میکند تا رفتار مثبت تری را به نمایش بگذارند. امیدوارم در مورد شما هم همین طور باشد.
ده سؤال درباره زمانی که تنبیه میکنید
1.آیا این مجازات بر مهارتهای تصمیم گیری فرزند من می افزاید؟
۲. آیا این مجازات بدرفتاری را تغییر می دهد؟
٣. آیا این مجازات از نیاز به مجازات کردن بیشتر می کاهد؟
۴. آیا وقتی مجازات می کنم، عصبانی می شوم؟
۵. آیا این مجازات بخشی از یک برنامه است ؟ آیا به شکل تکانه ای مجازات میکنم؟
۶. آیا اقدام تلافی جویانه میکنم؟ آیا این مجازات فرزند مرا تحقیر و خجالت زده می کند؟
۷. آیا پیگیری لازم را دارم؟
۸. آیا بلافاصله بعد از بدرفتاری مجازات می کنم؟ (به استثنای زمانی که خشمگین هستم.)
9. آیا این مجازات منطقی و منصفانه است؟
10.آیا ابتدا از برخوردهای مثبت استفاده کرده ام؟
چگونه رفتار را تقویت یا ضعیف کنیم
برای تقویت رفتار خوب:
از بازخورد مثبت استفاده کنید. مثال:
وقتی فرزند شما رفتار خوبی را به نمایش می گذارد، با تشکر کردن به او پاداش بدهید. وقتی می بینید فرزندان شما با هم صمیمانه بازی میکنند، آنها را تشویق کنید.
برای کاستن از بدرفتاری:
1. با استفاده از بازخورد مثبت رفتار مغایر بدرفتاری را تقویت کنید. مثال:
اگر می خواهید از شدت مشاجره میان فرزندان خود بکاهید، به زمانی که با هم مشاجره نمی کنند توجه داشته باشد.
اگر فرزندان شما نگرش منفی دارند، به هر نگرش مثبت آنها پاداش بدهید.
٢. از فرونشانی برای حذف پاداش دادن به بدرفتاری استفاده کنید.
تسلیم خواسته های فرزندتان نشوید.
وقتی فرزندتان می خواهد به شکل منفی توجه شما را به خود جلب کده به او اعتنا نکنید.
٣. از مجازات استفاده کنید.
مثال: کودکی که دیر به خانه می آید، حق خروج از خانه را در روز بعد ندارد. کودکی که به وظایف خود عمل نمی کند، پول تو جیبی نمی گیرد.
مرکز مشاوره دیدار ( بالاتر از میدان ولیعصر، نرسیده به خیابان فاطمی، ساختمان پرستو، 02188893258)
http://t.me/clinicdeedar
www.clinicdeedar.com
