از پوشک گرفتن
از پوشک گرفتن
یک لگن آموزشی کودک که او خودش به تنهایی بتواند رویش بنشنید. اگر بتوانید برای هر جای خانه (مثلا اتاق خودش، هال، آشپزخانه، توالت و حمام) یکی تهیه کنید، فوق‌العاده است.
یک عالمه آب یا آبمیوه و مایعات دیگر برای نوشیدن جایزه برای هر بار استفاده مطلوب. (شکلات، چیپس یا هر چیز دیگری که کودک‌تان واقعا دوست داشته باشد و شما معمولا او را از خوردن‌اش محروم می‌کنید!)
شلنگ یا ظرف آب و یک عالمه دستمال و سطل و این طور چیزها برای پاک کردن رخدادهای تصادفی در وسط خانه.
چند دست شلوار یا شورت راحت که فوری پایین بیایند؛ برای وقت‌هایی که بیرون از خانه هستید.
چند دست زیرانداز جاذب آب یک بار مصرف (می‌توانید از داروخانه تهیه کنید) برای جاهای خاص که نمی‌خواهید احیانا کثیف شوند؛ مثلا روی صندلی ماشین یا مبلی که روی آن می‌نشینید. بهتر است آن را طوری پهن کنید که کودک‌تان متوجه آن نشود، مثلا زیر روکش اصلی صندلی.
یک ماه قبل از شروع
کنترل کنید که کودک‌تان برای شروع برنامه آموزش توالت آماده است یا نه. آمادگی، یعنی این که کودک‌تان بعد از هر بار دستشویی برای 2 ساعت یا بیشتر خشک می‌ماند، از شما می‌خواهد که به توالت برود، دوست ندارد پوشکش کنید و در زمان‌های نسبتا مشخصی در روز مدفوع می‌کند. اگر کودک شما 28 ماهگی را پشت سر گذاشته باشد، به احتمال زیاد این نشانه‌ها را خواهد داشت. هر چه سن بچه‌ها بیشتر از 28 ماه و نزدیک‌تر به 3 سالگی باشد، موفقیت این روش بیشتر تضمین می‌شود.
برنامه کاری‌تان را خالی کنید و 3 روز را دربست کنار بگذارید و روی آموزش توالت تمرکز کنید. یک نفر دیگر (پدر، مادربزرگ یا پرستار) را هم کنار دست‌تان داشته باشید تا حداقل در 2 روز اول کمک‌تان کند. یک جور «سرود توالت» اختراع کنید! هدف این است که با رقص و سرود و خوشحالی کودک را به خاطر موفقیتش تشویق کنید و برای ادامه دادنش به او انگیزه بدهید. بنابراین این سرود می‌تواند یک آواز باشد، یک هورای دسته‌جمعی یا یک رقص 3 نفره با کودکی که توی هوا پرت می‌شود! به این فکر کنید که کودک‌تان چطوری‌اش را دوست دارد.
2 تا 5 هفته قبل از شروع آموزش، کودک‌تان را با لگنش آشنا کنید. وقت‌هایی که خودتان، همسرتان یا نزدیکان دیگری که با آنها رودربایستی ندارید، می‌خواهید به توالت بروید، به او اطلاع بدهید که دارید برای چه کاری می‌روید! می‌توانید مراحل توالت را از پایین کشیدن شلوار تا سیفون و شستن دست‌ها برایش توضیح بدهید. حتی می‌توانید بعد از توالت، همراه با همسرتان برای خودتان سرود توالت را اجرا کنید! (اگر والدین این کار را برای خودشان بکنند، کودک حس می‌کند این یک تفریح خانوادگی است!) می‌توانید این کار را برای عروسک‌های کودک‌تان هم اجرا کنید و تمام مراحل توالت را به او نشان بدهید.
یک هفته قبل از شروع
یک بسته پوشک را به کودک‌تان نشان بدهید و بگویید که از چهارشنبه (یا هر روز دیگری که قرار است آغاز تعطیلات 3 روزه آموزش پوشک‌تان باشد) دیگر نیازی به این‌ها ندارید و او قرار است بی‌پوشک بگردد. این را به عنوان یک ماجرای مفرح و هیجان‌انگیز معرفی کنید. به او بگویید هر وقت این بسته پوشک تمام شود، دیگر نیازی نیست او پوشک به پا کند و آزاد است! یکی از علت‌های کارآمدی این روش (و علت این که به آن روش «کودک، بی‌پوشک» می‌گویند) این است که بچه‌ها عاشق این هستند که بی‌لباس بگردند!
اولین روز آموزش
همراه با کودک‌تان از خواب بیدار شوید. پوشکش را باز کنید. بهتر است کودک‌تان لباسی داشته باشد که مزاحم نشستن او روی لگن نشود. یک دامن کوتاه (بدون شورت) برای دخترها عالی است. برای پسرها هم فقط یک شورت راحت‌تر است. از حالا به بعد شما و همسرتان باید چشم بدوزید به بچه‌تان تا اگر نشانه‌هایی از نیاز به دستشویی دیدید، او را فوری به نزدیک‌ترین لگن برسانید.در طول روز همگی (یعنی خودتان، همسرتان و کودک‌تان) را مجبور کنید میوه و چیزهای آبکی بخورند و کلی آب و شربت دم دست بگذارید که چیزی برای توالت داشته باشید! هر وقت خودتان خواستید به توالت بروید، به کودک‌تان بگویید و مراحل را برایش توضیح دهید. جای دقیق لگن را به او نشان بدهید و بگویید که چه انتظاری از او دارید.اگر کودک‌تان روی لگن نشست و کارش را انجام داد، موفقیتش را به او تبریک بگویید، حتی اگر بیشترش روی زمین ریخته بود و فقط یک قطره‌اش به لگن رسیده بود! اگر این طوری شد، سرود توالت را با هم اجرا کنید و حتی می‌توانید به او جایزه هم بدهید. بعد از 10 تا 12 بار، معمولا بچه‌ها یاد می‌گیرند به صورت مستقل از لگن استفاده کنند.
اگر یک اتفاق ناخوشایند رخ داد (مثلا مبل یا فرش کثیف شد) نگویید «چیزی نیست!». به جایش با یک لحن ملایم و کمی ناراحت بگویید «جیش (یا پی‌پی) توی لگن!» و به کودک‌تان کمک کنید تا فرش و مبل را تمیز کنید. به هیچ عنوان سرش داد نزنید و به خاطر اتفاقی که افتاده، شرمنده‌اش نکنید. اتفاق، حتما می‌افتد!
قبل از زمان خواب بعدازظهر و خواب شبانه، به کودک‌تان بگویید که وقت توالت است (از او نپرسید که می‌خواهد برود یا نه، چون جوابش نه خواهد بود!) و بعد پوشکش کنید، مگر این که مطمئن باشید خشک می‌ماند.
روز دوم آموزش
روش روز اول را ادامه بدهید. تنها تفاوت این است که در روز دوم می‌توانید یک ساعت در بعدازظهر بیرون بروید. صبر کنید تا او در لگن کارش را بکند و بعد سریع از خانه بیرون بزنید! این طوری به او می‌فهمانید که بین زمان بیرون رفتن از خانه و دستشویی کردن، ارتباطی وجود دارد. ضمنا با این کار کودک‌تان را با «توالت درخواستی» هم آشنا می‌کنید، یعنی قبل از بیرون رفتن از او بخواهید که توالت کند.
موقع بیرون رفتن پای کودک‌تان یک شلوار راحت بکنید و برایش پوشک یا شورت آموزشی نپوشانید. قرار است برای هر رخدادی، داخل خانه یا بیرون آن کودک را آزاد بگذارید. با این حال چند دست لباس با خودتان بردارید؛ شاید خیلی هم خوش شانس نبودید!
بهتر است برای بیرون رفتن یک جای نزدیک را انتخاب کنید تا پیاده (بدون ماشین) بروید. قدم زدن در محله (حتی اطراف ساختمان خودتان) یا رفتن تا پارک نزدیک خانه، این امکان را مهیا می‌کند که یک لگن کوچک را هم با خودتان ببرید. در این مرحله، انتظار نمی‌رود که کودک بتواند خودش را یک ساعت نگه دارد.
روز سوم آموزش
همان روش روز اول را ادامه بدهید، اما می‌توانید صبح و عصر برای یک ساعت بیرون بروید. هر بار قبل از رفتن از کودک‌تان بخواهید توالت کند و بعد بیرون بروید. برای بیرون رفتن همان کارهای قبلی را بکنید؛ شلوار راحت، لگن کوچک همراه و لباس‌های اضافه.
بعـد از آمـوزش
بعد از این تعطیلات طولانی می‌توانید انتظار داشته باشید که کودک‌تان هر بار که لازم دارد، خودش را به لگن برساند یا به شما بگوید که کمکش کنید. اما برای رسیدن به نتیجه مطلوب، همچنان باید انتظار اتفاقاتی را داشته باشید. برای 3 ماه آینده، به کودک‌تان اجازه بدهید با شورت یا با یک شلوار شل و ول در خانه بگردد. پوشک را فقط برای خواب شبانه استفاده کنید. بیرون از خانه هم شلوارهای راحت پای او کنید که پایین کشیدن‌شان ساده باشد. شورت‌های آموزشی یا لباس‌های زیر تنگ برای بچه حس پوشک را دارند و استفاده از آنها قبل از 3 ماه کودک‌تان را ترغیب می‌کند که توی همان‌ها کارش را انجام بدهد. بعد از 3 ماه بدون هیچ رخداد غیر منتظره، می‌توانید به او شورت بپوشانید.وقتی بیرون می‌روید، لگن کوچک‌تان را همراه‌تان ببرید. در محیط‌های عمومی از آن در دستشویی‌های عمومی استفاده کنید یا از تبدیل‌های توالت فرنگی برای او استفاده کنید. حتما دست‌های خودتان و کودک‌تان را بعد از استفاده از توالت بشویید.
گرفتن بچه‌ها از پوشک، گاهی از جدا کردن‌شان ازشیشه شیر و پستانک هم سخت‌تر به نظر می‌رسد. کودکی که می‌تواند هر زمان که اراده کرد در پوشکش اجابت مزاج کند، اغلب در برابر جدا شدن از این حاشیه امن مقاومت می‌کند و اگر درست آموزش نبیند با از دست دادن پوشکش، صاحب ترس‌ها، اضطراب‌ها و وسواس‌هایی می‌شود که به سادگی از زندگی‌اش بیرون نمی‌روند. اما نگران نباشید. اگر از همان ماه‌های تولد، به فکر روز سرنوشت‌ساز از پوشک گرفتن او باشید، می‌توانید در بهترین زمان و بدون آسیب زدن به کودک‌تان از پس این کار هم بربیایید.
1- تحمل کنید
احتمالا برای تمام کردن آموزش باید یک هفته تا 10 روز وقت بگذارید و یکی، دو بار کثیف شدن خانه را هم به جان بخرید. در این یک هفته باید حتی بدون اعلام کودک‌تان او را در فواصل کوتاه به دستشویی ببرید تا مثانه و روده‌هایش را زود به زود تخلیه کند. اما مراقب باشید بی‌حوصلگی و عصبانیت شما در کودک‌تان اضطراب و ترس ایجاد نکند.
2- سرزنش نکنید
وقتی کار کوچولوی‌تان تمام شد، عبارت‌های منفی مثل «اه اه!ببین چه‌کار کردی!»را به کار نبرید. هیچ وقت هنگام باز کردن پوشک کودک‌تان یا شستن او قیافه منفی و آزرده‌ای به خود نگیرید و در مقابل او را حسابی تشویق کنید. بچه‌ها به همین کار ساده خود افتخار می‌کنند و اگر احساس افتخار را از آنها بگیرید، در برابر تخلیه روده‌های‌شان مقاومت می‌کنند.
3- همکاری کنید
با هم برای انتخاب توالت به مغازه بروید و طرحی را انتخاب کنید که کودک‌تان دوستش دارد. توالت‌های بچگانه این روزها بیشتر شبیه اسباب‌بازی‌های زیبایی هستند که بچه‌ها تمایل دارند با آنها دوست شوند. به کودک‌تان اجازه دهید چند بار در روز، حتی درصورتی‌که پوشک به پا دارد، روی توالتش بنشیند. شاید بهترین زمان برای این کار وقتی باشد که خودتان به دستشویی می‌روید. کودکی که توالت رفتن شما را می‌بیند، بعید نیست بخواهد در این مورد هم از شما تقلید کند.
4- تنهایش نگذارید
کودک‌تان را در جریان اجابت مزاج همراهی کنید. از او بخواهید فشار بیشتری به خودش بیاورد و حتی با حنجره‌اش صداهایی تولید کند زیرا این کار دستشویی کردن را برایش آسان‌تر می‌کند. این کار را می‌توانید از ماه‌ها قبل شروع کنید؛ برای مثال در زمان نوزادی یا اوایل کودکی، وقتی یبوست آزارش می‌دهد با ماساژ شکم و در حالت نشسته روی دست قرار دادنش به او برای تخلیه روده‌ها کمک کنید.
5- صبور باشید
نگذارید اصرارتان به تمیز بودن کودک‌تان به قیمت از دست رفتن سلامت روان او تمام شود. برای آموزش استفاده از توالت به کودک‌تان عجله نکنید. بسیاری از والدین معتقدند تا زمانی که کودک‌شان از پوشک استفاده می‌کند، نمی‌توانند او را به مهدکودک بفرستند و به همین دلیل خیلی زود برای از دستشویی گرفتن او تلاش می‌کنند. اما واقعیت این است که اگر کودک شما با پوشکی که به پا کرده به مهد برود، خیلی بهتر از آن است که با اضطراب و احساس گناه از دستشویی استفاده کند.
6- از متخصص کمک بگیرید
اگر سن فرزندتان از سه سال گذشته اما هنوز هم به محض جدا شدن از پوشکش مضطرب می‌شود و به‌خاطر این اضطراب از اجابت مزاج طفره می‌رود،
با یک روانشناس کودک در مورد مشکلش صحبت کنید. شاید اضطرابی که فرزندتان به آن دچار شده، به او اجازه این کار را نمی‌دهد و قبل از هر تلاشی، لازم است با کمک متخصصان این اضطراب را از او بگیرید.
شاید ندانید که گرفتن بچه‌ها از پوشک، یکی از حساس‌ترین مراحل زندگی‌شان است؛ مرحله‌ای که اولین پیش‌نیازش رسیدن به آمادگی جسمانی است. تا زمانی که کودک شما توانایی کنترل مثانه‌اش را به دست نیاورد، نمی‌توانید این آموزش‌ها را شروع کنید. از طرف دیگر، آمادگی روانی فرزندتان هم یک پیش‌شرط مهم است. شما نمی‌توانید به قیمت مضطرب کردن و دادن عذاب وجدان به او، فرزندتان را از پوشکش جدا کنید.
شاید بسیاری از والدینی که به هر قیمتی می‌خواهند در اولین فرصت فرزندشان را از پوشک بگیرند، ندانند این کار به قیمت پرورش کودکی مضطرب و وسواسی تمام می‌شود و آسیب‌های ناشی از آن تا سالیان سال فرزندشان را رها نمی‌کند. پس صبور باشید و به قیمت گریه‌های هر روزه یا شرمندگی کودکی که به‌خاطر ناتوانی‌اش در کنترل خود خانه را کثیف کرده، این تصمیم را عملی نکنید. اگر کودک‌تان در این مرحله مهم زندگی‌اش آسیب ببیند، به سادگی نمی‌تواند با بحران‌های ناشی از آن مقابله کرده، آسیب‌های روانی‌اش را جبران کند.
مرکز مشاوره دیدار 02188893258
www.clinicdeedar.com
http://t.me/clinicdeedar
