علاقه مند کودکان به مطالعه(1)
ذهن کودک انباشته از مجموعه ای از سوالات و ندانسته هاست که برای پاسخ به آنها بزرگترین منبع اطلاعاتی که برای خود در نظر می گیرد خانواده است. پس پایه گذاری این امر یعنی آشنایی با کتاب خوانی در ذهن کودک از همان ابتدا بسیار ساده و موثر می باشد. امروزه نقش کتاب خوانی در رشد ذهنی، اجتماعی و احساسی کودکان اثبات شده و تحقیقات بسیاری نیز درباره ی تاثیر کتاب به خصوص بر رشد و توانایی های زبانی و خلاقیت کودکان به انجام رسیده است.
از سنین پایین برای او کتاب بخوانید.
ابتدا باید خواندن را برای کودک از سالهای نخستین تولد، آغاز کنیم، زیرا در سنین پایین،کنجکاوی کودک برای شنیدن و درک مطالب زیاد است کودک در سنین خیلی پایین که درکی از معانی واژه ها ندارد ولی از شنیدن صداهای متنوع شما و دیدن احساسات و عواطف شما لذت می برد با صدای آهسته، با لحنی گرم و دلنشین، با شور و حرارت برای نوزاد کتاب بخوانید با این کار می توانید بیش از پیش به او نزدیک شده و از کنار یکدیگر بودن لذت ببرید. وقتی که کودک از سنین پایین با کتابخوانی آشنا شود، همراهی شما به او کمک می کند که به تدریج نسبت به کتاب علاقمند شود و بعدها نیز هنگام کتاب خواندن،تجربه و احساس امنیت و لذت بردن در کنار شما را برای او بازآفرینی میکند.
کتاب به عنوان اسباب بازی.
کتاب برای خردسالان نقش اسباب بازی ایفا میکند.آنها از کتاب های رنگی و نقاشی دار خوششان می آید. ارتباط کودک با کتاب صرفا از راه خواندن قصه برای او فراهم نمی شود بلکه بازی با کتاب حتی پاره کردن و خط خطی کردن صفحه ها نیز باعث صمیمیت او با کتاب می شود.
سرگرمی مفید
آنچه توجه کودکان را به خود جلب می کند پیش از هر ویژگی باید سرگرم کننده باشد. کودکان با کتاب خوانی سرگرم می شوند. یک سرگرمی مفید، ساده و کم هزینه.
استفاده از ادبیات خاص کودکان
ادبیاتی که بتواند جذاب و پویا باشد و کودک را به مطالعه جذب کند. یکی از عوامل موفق در بالا بردن روحیه ی کتابخوانی در کودکان است. ادبیات کودکان شامل بخشی از فرهنگ شفاهی عامه مثل لالایی ها، قصه ها،داستانها،نمایشنامه ها،شعرها و همچنین نوشته های غیر داستانی در زمینه دین، دانش اجتماعی،علم و کاربردهای آن، هنر و سرگرمی که هدف آن آموزش مستقیم نباشد،می شود.
ویژگی های برجسته ادبیات کودکان عبارتند از:
ادبیات کودکان با درک و فهم، زبان و بیان و تخیل و تجربه های کودکان متناسب است و تصور در ادبیات کودکان اهمیت بالایی و همیشه بخشی از پیام توسط تصاویر منتقل می شود.
مانند شخصیت های داستان رفتار کنید
زمانی خواندن یک کتاب برای کودک خوشایند و لذتبخش است که موجودات خیالی داستان به پرواز در آیند، قطارها به صورت واقعی حرکت کنند و صدا بدهند و خرگوش ها در زیر نور ماه به خواب بروند. هنگامیکه برای کودک خود کتاب می خوانید فرصت پیدا می کنید تا با صداهای موجودات و شخصیت های داستانی سخن بگویید، تخیلی رفتار کنید و حتی مانند یک کودک باشید. به عبارت دیگر از شخصیت واقعی خود خارج شده و مانند شخصیت های داستانی رفتار کنید. شما تصمیم می گیرید که چقدر هیجان زده باشید،شادی کنید، یا غمگین و حتی عصبانی شوید.
درباره کتاب صحبت کنید
خواندن کتاب برای کودک و بعد صحبت کردن درباره ی آن نیز اهمیت زیادی دارد. وقتی فرزندتان درباره ی کتاب صحبت می کند، با دقت زیادی به حرف هایش گوش کنید و نسبت به برداشت هایش گوش کنید و نسبت به برداشت هایش رفتاری محترمانه داشته باشید. اگر بچه ها موفق به گفت و گو با بزرگ ترها بشوند و بتوانند به راحتی برداشت هایشان را از آنچه خوانده اند بیان کنند، میشود گفت عادت به مطالعه در آنها در حال شکل گیری است. با پرسیدن سوال درباره ی آنچه کودک خوانده یا شما برایش خوانده اید تخیلی آنها را تقویت کرده، توانایی تحلیل و تفسیرشان را بیشتر کنید. مثلا اگر کتاب مورد مطالعه یک اثر داستانی باشد، میتوان پرسش های زیر را از کودک بپرسید: به نظر تو کتاب میخواست چه چیزی به ما بگوید؟ از کدام بخش بیشتر خوشت اومد؟ بیشتر از کدوم شخصیت خوشت اومد؟
تکرار کردن مطالب
بچه ها عاشق شنیدن قصه های تکراری هستند. تکرار کردن مطالب باید بطور منظم باشد یعنی خواندن روزانه و مخصوصا زمانهای فراغت و یا هنگام خواب. در این جریان مطالب یا داستانهایی که تکرار می شوند اثر مضاعفی در جذب و علاقه مند شدن آنها به خواندن دارد. زیرا با تکرار مطالب،معنی داستان کاملا مفهوم می شود ضمن اینکه متوجه می شوند هر داستان دارای آغاز، وسط و پایان است و نیز با جمله بندی و کلمات سوالی و تعجبی هم آشنا می شوند.
بازی با کلمات
با کلمات هم وزن بازی کنید: گرم و نرم/خانه و دانه/سینا و مینا/انار و خیار/خیابان و بیابان/سنگ و زنگ. مثلا به او بگویید حالا من می گم شانه تو یک کلمه پیدا کن که مثل اون باشه. لغات جدید را برایشان معنی کنید.
محدود کردن وسایل الکترونی
با محدود کردن وسایل صوتی یا الکترونیکی مثل تلوزیون، ویدئو،رایانه و… البته به گونه ای که مثلا برای دیدن یک برنامه تلوزیونی خواندن یک کتاب ضروری است می توان انگیزه ی بیشتری را در کودک ایجاد کرد. اختصاص زمان زیاد برای تماشای تلوزیون یا انجام بازی های رایانه ای علاوه بر اینکه فرصت مطالعه را از کودک میگیرد باعث کاهش توانایی های ذهنی وی در انجام اموری می شود که نیازمند صرف توجه و دقت بالاست.
ایجاد انگیزه درونی با کتابهای مورد علاقه کودک
سعی کنید انگیزه درونی را با تهیه کتابهایی که بیشتر مورد علاقه فرزندتان است ایجاد کنید. مثلا کتابهایی که دارای تصاویر جذاب ویژه ی کودکان یا موزیکال می باشد به یاد داشته باشید انگیزه های درونی قوی تر از انگیزه های بیرونی مثل جایزه دادن یا برقراری مسابقه و … می باشد.
بردن کودک به کتابخانه
در راستای ایجاد انگیزه می توانید فرزندتان را به کتابخانه ببرید،مطمئنا تنوع کتابها و محیط مناسب کتابخانه در او کشش درونی ایجاد میکند و چه بسا کودک تقاضای عضو شدن در کتابخانه را به شما پیشنهاد خواهد کرد.
ساختن کتاب
می توانید به همراه فرزندتان کتابی درست کنید به این صورت عکس های مورد علاقه او، تصاویر جالب، مجله ها، گل ها و حیواناتی که از تکه های پارچه بریده اید و آدمک های کاغذی بچسبانید در این صورت علاقه او به کتاب دو چندان خواهد شد.
خلق داستان توسط کودک
یکی از روشهایی که کودک به کتاب علاقه مند می شود این است که از او بخواهیم داستانی را خود خلق کرده و آنرا برای شما بخواند و شما نیز آنرا برای او نوشته . برای دیگران بخوانید. به یاد داشته باشید که داستانهای کودکان نباید حتما معنی دار باشند. دوست داری در مورد اتفاقی که برات افتاد داستانی بنویسیم؟
کابوس های کودک خود را به داستان تبدیل کنید
آیا تا به حال خواب بد دیدی؟ چه شکلی بود؟ دوست داری در موردش داستان بگی؟
اختصاص یک طبقه از کتابخانه به کودک
یک قفسه از کتابخانه منزل را به کودکتان اختصاص دهید، به این ترتیب علاوه بر شاد کردن او و احترام گذاشتن به فرزندتان اهمیتی را که به کتاب خواندن او می دهید را به خاط نشان کنید.
آنها را با نویسندگان کتاب آشنا کنید
بردن کودک به نمایشگاه های کتاب،آشنا کردن وی با نویسندگان و یبادل جملاتی بین او و نویسنده و سرانجام گرفتن امضا برای کودک در صفحه ی اول کتاب میتواند تاثیر مثبتی در دوستی او با دنیای کتاب داشته باشد.
مسابقه کتاب خوانی برگزار کنید
یکی از فعالیت های شاد و سرگرم کننده مسابقه کتابخوانی است. به این ترتیب که چند تن از اعضای خانواده و همسالان میتوانند کتابی را مطالعه کنند و در پایان هفته خلاصه آن را برای یکدیگر بازگو کرده و از یکدیگر پرسش و پاسخ مطرح کنند.
این مطلب ادامه دارد…
مرکز مشاوره دیدار 02188893258
clinicdeedar@
www.clinicdeedar.com
