سوگ و سوگواری(1)
فقدان بخش جدایی ناپذیر زندگی است، که از گسستگی روابط تا جدایی و مرگ را شامل می شود. انواع گوناگون فقدان معانی متفاوتی برای افراد دارد لیکن برخی جیزها درباره تحمل فقدان در همه ما مشترک است.
اگرچه تجربه سوگ و فقدان خوشایند نیست با این حال بخشی از روند طبیعی زندگی است که برای هر کسی پیش می آید. و بر جسم، احساسات، افکار و رفتار افراد تاثیر می گذارد.
واکنشهای جسمی: مانند احساس خالی بودن معده، سفتی عضلات قفسه سینه، حساسیت زیاد به صدا، تنگی نفس، ضعف عضلات، خشکی دهان و ضعف عمومی.
واکنشهای احساسی: معمولا احساساتی که در روند سوگ درگیر می شوند شامل:
*غمگینی: احساس پوچی، طردشدگی و افسردگی است.
*احساس گناه: اینکه نتوانستیم جلوی این فقدان را بگیریم منجر به عذاب وجدان می شود.
*اضطراب: نگرانیهای مربوط به میزان تحمل فردبرای گذراندن فاجعه.
*تنهایی: ترکیبی از احساس غمگینی و اضطراب است.
*خستگی: احساس خستگی و فرسودگی واکنشی طبیعی در مقابل فشار و ضربه روانی است.
*شوک: بخصوص اگر فقدان ناگهانی و غیرمنتظره باشد.
تسکین و آرامش: در بعضی از انواع فقدان بوجود می آید. شناخت این امر که برخی فقدانها موهبتی است که شامل غمگینی و تسکین می باشد و نبایدوجود این دو احساس موجب احساس گناه و عذاب وجدان شود.
واکنشهای فکری: عموما طی دو مرحله افکار متفاوتی به ذهن خطور می کند.
در مرحله اول: ناباوری و سردرگمی
در مرحله دوم: اشتغال ذهنی (درگیری فکری) و خیالپردازی راجع به فرد ازدست رفته.
واکنشهای رفتاری: تجربه فقدان بر رفتارهای روزمره افراد تاثیر می گذارد. معمولا وفتی بتوانیم تغییرات رفتاری را پیش بینی کنیم دیگر برای ما غیرمنتظره یا ترسناک نخواهد بود.
این رفتارها شامل: -مشکل در خواب -تغییر الگوی خورد و خوراک (پرخوری یا کم خوری) -گوشه گیری اجتماعی -رویای فرد ازدست رفته را دیدن -افزایش یا کاهش فعالیت روزمره -گریه کردن .
مراحل سوگواری
مرحله اول: شوک و ناباوری
افراد در این مرحله بهت زده می شوند و پذیرش فقدان سخت می شود و تلاش می کنند احساسات دردناک ناشی از فقدان را به سرعت فروبنشانند.
مرحله دوم: آرزو و جستجو کردن
این سوال در این مرحله پرسیده می شود: ” چرا این اتفاق برای من افتاد؟ ” و فرد از اینکه نمی تواندعزیز ازدست رفته را باز گرداند خشمگین می شود و یا به انتظار غیرواقع بینانه ” همه چیز درست می شود ” تکیه می کند.
مرحله سوم: درماندگی و آشفتگی
در این مرحله فرد افسرده می شود و امید خود را از دست می دهد.
مرحله چهارم: پذیرش و سازمان یافتگی مجدد
سرانجام فرد امیدهای واهی خود را کنار گذاشته و فقدان را به عنوان یک واقعیت می پذیرد و به روال عادی زندگی برمی گردد.
مرحله پنجم: کسب هویت جدید
افراد خود را با شیوه جدید زندگی تطبیق می دهند روشی که با گذشته متفاوت بوده و درمی یابند که تجربه سوگ تا چه میزان باعث رشدشان شده است.
خوب است که مراحل سوگواری را به عنوان تکلیفی درنظربگیرید که مسولیت انجام آن به عهده شماست. این نوع نگرش نسبت به سوگ، موجب تقویت احساس کنترل درونی و خودکارامدی فرد می شود.تعبیر و تفسیر سوگ به عنوان مرحله ای که برای ما پیش می آید .
گرد آورنده : نازنین مهدیان کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
منبع: کتاب مهارت های زندگی نویسنده : کلینیکه. کریس . ال
مترجم : محمدخانی ،شهرام انتشارات : رسانه تخصصی(1386).
مرکز مشاوره دیدار 02188893258
www.clinicdeedar.com
clinicdeedar@
