روانشناسی چیست ؟

روانشناسی علم مطالعهٔ رفتار و فرایند‌های ذهنِ موجود زنده ـ بخصوص انسان ـ بر اساس روش علمی است. از آنجا که امروزه فکر و اندیشه انسان ها پایه هر عمل و فعالیتی می باشد، شناخت و درمان مسایل و مشکلات مربوط به آن نیز بسیار مهم و ضروری است. وظیفه اصلی این کار بر عهده روانشناس می باشد.

در تعریفی دیگر ، روان شناسی را مطالعه و شناخت علمی چگونگی و چرایی ابعاد مختلف رفتار موجود زنده، به ویژه انسان نامیده اند. در این تعریف رفتار (انسان) نقطه تمرکز علم روانشناسی شناخته شده است. به عبارت دیگر، به یک معنا می توان روان شناسی را رفتار شناسی نامید، چرا که موضوع اصلی روان شناسی به عنوان یک علم رفتاری ، مطالعه فعالیت ها و واکنش های حیوان وانسان در شرایط و موقیعت های مختلف است. همچنین منظور از ” رفتار” آن دسته از حالت ها، عادت ها، فعالیت ها، کنش ها و واکنش های نسبتاً پایداری است که از انسان سر می زند و همواره قابل مشاهده، اندازه گیری ، ارزیابی و پیش بینی است.

دانشمندان علوم رفتاری و روانشناسی رفتار انسان ها را به انواع مختلف تقسیم کرده اند :

رفتار شخصی : رفتاری است که کاملاً جنبه شخصی دارد، مثلاً فردی همواره لباس طوسی می پوشد و یا عادت دارد روزی سه مرتبه مسواک بزند.

رفتار شغلی : یعنی رفتار خاص یا عادتی که انسان در کار و حرفه از خود نشان می دهد، مثلاً همیشه بعد از نماز صبح کارش را شروع می کند ویا همواره با دو انگشت تایپ می نماید.

رفتار تحصیلی : عبارت است از رفتار کودک یا بزرگسال در ارتباط با امور تحصیلی، به عنوان نمونه دانش آموزی با صدای بلند درس می خواند و یا اینکه برای یادگیری بهتر مطالب باید حتما یک بار از روی آنها بنویسید.

رفتار اجتماعی : رفتار فرد در تعاملات بین فردی  و معاشرت های اجتماعی است، به عنوان نمونه وفاداری به قول و قرار و الزام به عدم دروغگویی در هر شرایطی از نمونه های این نوع رفتار است.

روانشناس کیست ؟

روانشناس کسی است که رفتار، شخصیت، روابط بین فردی، یادگیری و انگیزش را در انسان به شکل حرفه ای مورد بررسی قرار می دهد. روانشناس از یک طرف رابطه بین عملکرد مغز و رفتار را بررسی می کند و از سوی دیگر ارتباط بین محیط و رفتار.روانشناس رفتار، انگیزه ها، افکار و احساسات افراد را بررسی کرده و به آنها در کنترل و غلبه بر مشکلات شان کمک می کند.

به‌طور مسلم هم‌چون سایر علوم، در عرصه‌ی روان‌شناسی نیز به فردی می‌توانیم عنوان روان‌شناس را اطلاق نماییم که دست‌کم در یکی از رشته‌های روان‌شناسی، دارای مدرک کارشناسی‌ارشد یا بالاتر باشد.در این میان، سر‌و‌کار بیش‌تر مردم، با آن‌دسته از روان‌شناسانی  می‌باشد که در مدارس، بیمارستان‌ها و یا کلینیک‌های روان‌شناسی و مشاوره‌ای، به‌‌عنوان مشاور یا درمانگر فعالیت می‌کنند. 
مردم برای حل مشکلاتی چون انتخاب رشته، انتخاب شغل، انتخاب همسر، افسردگی، وسواس، اضطراب، اعتیاد، مشکلات جنسی، شکست‌های عاطفی، استرس کار و حتی دردهای جسمانی، به روان‌شناسان مراجعه می‌کنند. روان‌شناسان به‌طور حتم آموزش‌های لازم در زمینه‌ی مسائل مشاوره‌ای و یا روان‌شناسی بالینی را دیده‌اند و زیر نظر اساتید مجرب، دوره‌ی کارورزی را گذرانده و  مهارت‌های لازم را کسب کرده‌اند.

روانشناسی نیازمند صداقت و گشاده رویی است. همچنین داشتن مهارت های ارتباطی و شنونده خوب بودن برای این کار لازم است .روانشناسباید در کنار داشتن دانش، توان درک درست و بدور از هر گونه قضاوتی را داشته باشد. فرد مراجعه کننده باید بتواند به راحتی و بدور از هرگونه استرس و نگرانی به روانشناس اعتماد کرده و مشکلات خود را با او در میان بگذارد. در واقع روانشناس یک انسان شناس و جامعه شناس خوب نیز هست.

ساعت و محل کار روانشناس

محل کار و ساعت کاری روانشناس بسته به نوع تخصص و نوع کار او متفاوت است.روانشناسی که در سازمان و شرکت ها مانند آموزش و پرورش، بهزیستی و… استخدام می شود، مطابق با ساعات کاری استاندارد فعالیت می کند. اما ساعات کار برای روانشناسی که به صورت مستقل و شخصی کار می کند، متفاوت و متغیر است.

وظایف روانشناس

وظایف روانشناس در هر یک از زمینه های تخصصی زیر عبارتند از :

• روانشناس آموزشی: کمک به کودکان، نوجوانان و جوانان برای غلبه کردن بر مشکلات آموزشی و روانی خود و در نتیجه پیشرفت کردن در این زمینه ها
• روانشناس شغلی( یا روانشناس سازمانی): کمک به شرکت ها و سازمانها در بهبود عملکرد و  افزایش رضایت شغلی کارکنان
• روانشناس سلامت:  ترویج رفتار و نگرش سالم و کمک به بیماران و خانواده های آنها برای غلبه بر بیماری ها
• روانشناسمشاوره ای:  کمک به افراد در حل مشکلات شان و تصمیم گیری ها به خصوص در زمان های پراسترس زندگی شان
• روانشناسجرم شناسی: استفاده از تئوری های روانشناسی در شناسایی جرائم، بازسازی و بهبود مجرمین
• روانشناسبالینی: کمک به مراجعانی که در شرایطی سخت مانند نگرانی، اضطراب، افسردگی و بیماری های روانی قرار دارند.
• روانشناس ورزشی: کار با افراد، تیم ها و سازمان ها برای بهبود انگیزه و عملکرد در زمینه مربی گری، آموزش و رقابت و همچنین ترویج مشارکت ورزشی به صورت عمومی

بیش‌تر اوقات در بین عامه‌ی مردم، به عقاید و افکاری بر‌می‌خوریم که تکان‌مان می‌دهند.باورهایی که در زمینه‌های گوناگون به چشم می‌خورد و زمینه‌ساز بسیاری از کج‌اندیشی‌ها و تصمیم‌های بسیار اشتباه انسان‌هاست؛ باورهایی نظیر کف‌بینی، دعانویسی، داستان عروسی ارواح و بسیاری از این‌قبیل که سال‌های سال است در محفل اندیشمندان، اهل خرد و فرهنگ، حل و هضم شده و جای بحث و بازاندیشی ندارد.

از باورهای اشتباهی که هنوز هم در کشور ما به چشم می‌خورد، بحث بر روی روان‌شناسان و رفتار آنان است. باعث تأسف است که هنوز هم در جامعه‌ی ما که مهد تمدن و فرهنگ است، افرادی بهچشم می‌خورند که به روان‌شناسان، القاب و صفات ناشایست نسبت می‌دهند. هنوز هم به کسانی که نزد روان‌شناس برای روان‌درمانی و حتی مشاوره رجوع می‌کنند، لقب روانی نسبت می‌دهند.

وقتی قشر خاصی از مردم درباره‌ی مسائلی که در آن تخصص ندارند، حکم صادر کنند، مطمئناً چنین بستر بی‌اعتمادی و اشتباهی در جامعه باب خواهد شد و زمینه‌ساز مسمومیت افکار می‌شود.بسیاری از باورهای عامه‌ی مردم،به دلیل عدم آگاهی درست و علمی و تولید مفهوم اشتباه که زاده‌ی ذهن و تخیل آنان است، ایجاد می‌گردد و این، بی‌توجهی به وصیت استاد بزرگ، «سقراط» می‌باشد: «نمی‌دانیم ولی طوری نشان می‌دهیم که می‌دانیم.»

روان‌شناسان نیز مانند دیگران، اگر مراقب خود نباشند، در معرض بیماری‌های روانی و رفتاری قرار خواهند گرفت.

روان‌شناسان، سرنوشت انسان‌ها را تغییر می‌دهند. این نیز باور اشتباهی است چراکه سرنوشت هر انسانی، در گرو اعمال، رفتار، انتخاب و هدف خودش رقم می‌خورد. بزرگی می‌فرماید: «سرنوشت یعنی آن‌چه بکاری و همان بدوری.»
این جمله، به‌خوبی حق مطلب را ادا کرده است چراکه تا انسان‌ها خود تصمیم نگیرند و به‌صورت جدی نخواهند،هیچ‌چیز و هیچ‌کس نمی‌تواند در زندگی‌شان تغییر پایداری ایجاد کند مگر این‌که با اراده و اختیار، دست خود را در دست راهنمایی دلسوز چون یک روان‌شناس ماهر قرار‌دهند تا آنان را از  کوره‌ی داغ مشکلات زندگی، رها سازد و به سر‌منزل خوشبختی و سعادت برساند، آن‌هم فقط با راهنمایی. به‌یاد داشته باشید که طی مسیر، با خود فرد است و روان‌شناس، فقط حامی اوست. 
روان‌شناسان، ساحر یا پیش‌گو نیستند. آنان تنها با تخصصی که در اختیار دارند، رفتار و فرآیندهای ذهنی را به روش علمی، مورد بررسی و مطالعه قرار‌می‌دهندو درصورت مشاهده‌ی  نابه‌هنجاری، درصدد رفع و درمان آن برمی‌آیند.

 ما خودمان روان‌شناس هستیم
همه‌ی ما، توانایی آن را داریم که به قله‌ی «دماوند» صعود کنیم ولی استفاده از تجربیات و راهنمایی‌های یک راهنمای کوهستان، کمک به‌سزایی به صعود باصحت و سلامت ما خواهد نمود. راهنمای کوهستان، راه را به ما نشان‌می‌دهد و تجهیزات لازم را معرفی می‌کند همان‌گونه که روان‌شناسان نیز راهنمای دلسوز ما در طول زندگی هستند.

همه‌ی ما انسان‌ها، بدون استثنا به یک روان‌شناس زبده و کارآمد نیازمندیمکه نه برای ما بلکه  با ما، حرکت کند تا مسیر زندگی‌مان را با استانداردهای بهداشت روانی، رفتاری و اخلاقی سپری کنیم

‌بنابراین باور بالا را بدین شکل تصحیح می‌نمایم:
هیچ‌کس به اندازه‌ی خود انسان، به احوالات درونی خویش آگاه نیست اما بدون کمک یک متخصص، دسترسی به آن احوالات، عملاً غیر‌ممکن است.

– روان‌شناسان، هیچ‌وقت عصبانی نمی‌شوند
می‌توان انسان را به یک دیگ بخار و عصبانیت را به یک سوپاپ اطمینان تشبیه کرد که اگر  عصبانیت به‌‌عنوان یک سیستم تنظیمی وجود نداشته باشد، فرد با افزایش فشارهای درونی و عدم مهار آن‌ها، مانند بخار منفجر می‌شود پس عصبانیت، جزء طبیعی و ملزم زندگی ماست و وجود آن در حد معمول، برای فرد عیب محسوب نمی‌شود و اما این‌که چرا روان‌شناسان کمتر عصبانی  می‌شوند، به‌خاطر آن است که آنان آموخته‌اند از طریق مکانیزم‌های دفاعی پخته و پیشرفته هم‌چون شوخ‌طبعی، این عمل را به شکلی راحت‌تر تصحیح کنند.
کاربرد این روش در زندگی روزمره، بسیار مؤثر است چراکه عصبانیت افسار‌گسیخته، بسیار سریع زمینه‌ساز کینه، نفرت، خشم، پرخاشگری و انواع و اقسام بیماری‌های روانی می‌شود. پس باعث  تعجب است اگر معتقد باشیم که روان‌شناسان عصبانی نمی‌شوند زیرا روان‌شناسی که خود از نحوه‌ی عملکرد این فعالیت در ذهن خویش آگاه است،هیچ‌گاه منجر به سرکوب آن و یا باعث  به‌وجود آمدن بیماری‌های روانی نمی‌شود.

روان‌شناسان، دانای کل هستند
بسیاری از مردم و حتی تعداد کمی از روان‌شناسان نیز معتقدند کهحرفه‌ی روان‌شناسی، دانای کل است و مرجع مناسبی برای حل همه‌ی تعارض‌ها و مشکلات روانی می‌باشد. 
این باور نیز کاملاً اشتباه است. اگر در ایران نگاهی اجمالی به سابقه‌ی شغلی یک روان‌شناس بیندازیم، مشاهده خواهیم کرد کهتعدادی از آنان، از مشکل شب‌ادراری کودک تا اضطراب همسر و دعاوی بین فامیل و مسائل حقوقی در زندگی، حرفی برای گفتن دارند، در صورتی‌که  این عمل شایسته نیست. در کشورهای پیشرفته و صنعتی، روان‌شناس فقط در یک یا دو موضوع مرتبط، تخصص دارد و صادقانه می‌گوید که فقط در این حیطه، آماده‌ی خدمت‌رسانی می‌باشد. پس می‌توان چنین گفت که هر روان‌شناسی، قادر به تحلیل و بررسی بعضی از موضوعات و مشکلات می‌باشد.

– روان‌شناسان، نیاز به مشاوره ندارند
برخی عقیده دارند که روان‌شناسان، نیاز به روان‌درمانی و مشاوره ندارند چون خودشان به بهداشت روانی آگاه‌اند ولی این هم یک باور اشتباه است، به مثال‌های زیر دقت فرمایید: 
آیا یک آرایشگر می‌تواند موهای سر خود را اصلاح نماید؟ یا این‌که یک متخصص عمل جراحی هر چه‌قدر هم که ماهر باشد، می‌تواند روی خود عمل جراحی انجام دهد؟ به‌طور مسلم خیر. 
پس روان‌شناس نیز باید با فرد دیگری که تخصص دارد، مشورت نماید چراکه ذهن او، طرفدار یک عقیده‌ی مشخص می‌باشد. 
آیا پزشک جراح بعد از اتمام عمل جراحی، دست خود را نمی‌شوید تا آلودگی‌های احتمالی، از او پاک شود؟ پس چه‌طور می‌توان انتظار داشت روان‌شناسی که به‌طور مستقیم با بیماری‌های روانی و رفتاری افراد در تماس است، پس از اتمام کار و پس از مدتی، به روان‌درمانی نیاز نداشته باشد؟امروزه با این‌که هنوز باورهای اشتباهی را در میان برخی محافل می‌بینیم و می‌شنویم ولی باعث خوشبختی و افتخار است که مردم با دید وسیع و منطقی، علوم مختلف را شناسایی می‌کنند و متفکرانه آن‌ها را در زندگی خویش به‌کار می‌گیرند. روان‌شناسی هم یکی از این علوم است که به‌تازگی میان جوامع، خانواده‌ها و افراد، وارد شده و مانند سایر علوم، برای آرامش و آسایش انسان‌‌ها تلاش می‌کند. 

تعريف روانشناسی:

علمي است كه رفتارها و فرآيندهاي ذهن انسان را مورد مطالعه و بررسي قرار مي دهد.علم روان‌شناسی موضوعاتي همچون عملكرد ذهن ، احساسات ، شناخت ، عواطف ، ادراك ، تمركز ، روابط بين فردي و اجتماعي ، روابط خانوادگي ، شخصيت شناسي و رفتارهاي فرد را نيز در بر مي گيرد.

به چه شخصي روانشناس گفته مي شود ؟

روانشناس شخصي است که پس از گذراندن دورهاي تخصصي خود در رشته روانشناسي به بررسي دقيق عملكرد رفتار با مغز  و از طرفي ديگر ارتباط بين رفتار و محيط انسان مي پردازد. همچنين نيز رفتار شغلي ، رفتار تحصيلي ، رفتار شخصي و رفتار اجتماعي افراد را نيز مورد بررسي قرار مي دهند . و روي احساسات و افكار و انگيزه شان كار مي كنند تا بتوانند آنها را كنترل كنند و در زندگي با سختي ها و مشكلات مقابله كنند.

دکتر روانشناس دارای تخصص های گوناگون و مهارت های متفاوتی از جمله متخصص زنان، مردان، خانواده، روانسنجی و ویژگی های آنها، دکتر روانشناس ازدواج ، از قبل تا بعد از آن و همچنین متخصص تربیت و آسیب های کودکان می باشد، که این مهارت ها کاملا متفاوت با رشته ها و تخصص های بالا می باشد! مزایای استفاده از یک مشاور با تخصص دکترا به شما این امکان را می دهد تا براحتی و بصورت کاملا علمی با شما برخورد شود و مشکل شما بسادگی حل شود.

روانشناس بايد چه ويژگي هايي شخصيتي داشته باشند:

• سلامت رواني :

وي از سلامت رواني برخوردار باشد و به سلامت خود اهميت دهد زيرا ديدگاه مردم به روانشناس اين است كه وي بايد خود از هرگونه خشم و حالتهاي تهاجمي به دور باشد وگرنه چگونه ميتوان به او اعتماد كرد.

يك روانشناس خوب بايد علم و آگاهي خود را نسبت به مسايل روز دنيا افزايش دهد كه اين آگاهي ها را
مي تواند از انجمن روانشناسي آمريكا و يا منابع ديگر كسب كند . وي نبايد خود را به دانستني هاي قبليش محدود كند زيرا با پيشرفت علم و صنعت و ماشيني شدن جامعه كنوني ، رفتار و كردار و طرز تفكر انسانها نيز دستخوش تغيير و تحول شده است .

• رازداري :

يك روانشناس بايد محيطي امن براي مشاور خود ايجاد كند و راز دار باشد تا وي بتواند مشكلات و ديدگاه هاي خودش را به راحتي عنوان كند .

• شنونده فعال :

يك روانشناس بايد شنونده فعالي باشد با تمام وجود به صحبتهاي مراجعع گوش دهد . و با تاكيد كردن وي را متوجه سازد كه حرفهايش را به دقت گوش داده است.

• داشتن مهارت هاي لازم برقراري ارتباط:

برطرف شدن مشکلات ونيازهاي بسیاری از مراجعان در گرو حل تعارض آنها با خانواده و افراد وابسته است که هرگز نتوانسته اند حرفشان را از طریقی درست به آنها بیان کنند. بعضي وقت ها ضروري است روانشناس، مداخلاتی در جهت برقرار شدن ارتباط صحیح میان افراد خانواده، انجام دهد. در این مورد روانشناس خود باید مهارت در برقرای ارتباط موثر را داشته باشد .

• قضاوت و داوري :

يك روانشناس فرد مراجعه كننده را بدون قيد و شرط مي پذيرد و در مورد صحبت هاي او هيچ گونه قضاوت و داوري نمي كند.

همدلي و همدردي

همدردي تلاشي است براي درك و فهم دنياي ذهني طرف مقابل. براي همدلي بايد يك روانشناس خود را جاي مراجع بگذارد و از دريچه چشم او نگاه و احساس كند در همدلي روانشناس مي تواند سخن طرف مقابل را تكرار كند تا مراجع بداند كه او منظورش را متوجه شده است. روانشناس در مشکلات مراجع درگیر نمی شود فقط به صورت موقت شرایط او را درک می کند همدلی از مهم ترين مفاهیم درمان است بدون وجود آن درمان با مشکل مواجه می شود.

وظايف روانشناس:

روانشناس با به كارگيري روش هاي آموزشي و روان درماني بيماري هاي رواني شامل اختلالات شخصيتي ، وسواس ، اضطراب ، خشونت ،پانيك ، پوبيا  را درمان مي كند.

يك روانشناس علاوه بر درمان قادر به مشاوره هاي تحصيلي ، شغلي ، ازدواج ، كودك مي باشد.

روانشناس به تعليم و تربيت و آموزش شيوه هاي صحيح تفكر و رفتار مي پردازد.

۱-راهنمایی :

راهنمایی در عرصه روانشناسی سه وي‍ژگي مهم دارد : ۱) راهنمایی شغلي ۲) راهنمایی كودك ۳) راهنمایی آموزش.
در این روش معمولا مراجعه کننده پرسش هايي دارد که روانشناس به آنهاجواب می دهد و در موارد ضروري توصیه هایی میکند که از سوی مراجعه کننده پذیرفته می شود، لذا برای حل مشکلات اساسی و پیچیده روانشناختی روش مناسبی نمی باشد .
۲-مشاوره :

مشاوره یک فرآيند كمكي و تعاملي ياورانه است که از طریق رابطه ای بین دو نفركه مشاور و مراجع مي باشند انجام می گیرد . در این رابطه ، روانشناس با داشتن مهارت ها و آگاهي هاي علمی و حرفه ای تلاش مي كند مراجع را با روش هایی منطبق بر نیازمندی هایش یاری کند . تا هر چه بیشتر درباره ی خود بیاموزد و بینشی را که به این طریق درباره ی خود کسب می کند در رابطه با هدفهای معین ، واقع بینانه ، ادراک شده به طور مؤثری مورد استفاده قرار دهد و در نتیجه فردی سعادتمند و عضوی سازنده براي جامعه باشد.

۳-روان درمانی :

مهمترين نوع مداخلات روانشناختی میباشد که در زمینه اختلالات و بیماریهای روانی بکار گرفته می شود. روان درمانی فعالیتی هدفمند ، تخصصی و بسیار حساس است که نیازمند آموزش ، هنر درمان ، مهارت و تسلط خاص می باشد . مانند روان درمانی وسواس یا افسردگی. نکته قابل ذکر این است که مداخلات روانشناختی و اثر بخشی آنها در یک جلسه امکان پذیرنيست و نیازمند تعداد جلسات متداول می باشد، حتی در بسیاری از موارد، جلسات پیگیری بعد ازپايان دوره نیز ضروري ولازم است. لذا ديدگاه پزشکی به فعالیت روانشناسان بدين ترتيب است که پس از یک معاینه نسخه ای به صورت دستورات درمانی ارائه گردد و در يك يا دو جلسه پايان یابد مسلما دیدگاهی غیر علمی و غیرروانشناختی میباشد.

اینکه واقعا روانشناس کیست به طور قطع نمیتوان در مورد آن یک تعریف مشخص داد اما به طور کلی کسی که دانش آموخته روانشناسی است و حداقل مدرک کارشناسی ارشد را در این زمینه دارد و در زمینه های درمانی با توجه به رویکرد های روانشناسی به مشاوره و پژوهش مشغول است یک روانشناس نام  دارد. امروزه  مراجعه به روانشناس از نیازهای مهم و اساسی جامعه و افراد است. بنابراین دانستن ویژگیهای یک دکتر روانشناس خوب هم برای آنهایی که میخواهند روانشناس خوبی باشند و هم برای آنهایی که می خواهند به یک دکتر روانشناس خوب مراجعه کنند ضروری است.

روانشناسی و رویکرد های امروزه روانشناسان

رویکرد غالب روانشناسی امروزه رویکرد شناختی است به این معنی که فرایند های ذهنی و نقش آنها در رفتار و نگاه ما نسبت به جهان نقش وافری دارند. اریک برن بنیان گذار رویکرد TA تحلیل رفتار متقابل میگوید: واقعیت دریافت تو از واقعیت است. این نگرش از روانشناسی به نام جرج کلی نشئت گرفت که نظریه سازه های شخصی را بنا نهاد. بنا بر عقیده کلی برداشت انسان از محیط و فرایند درونی سازی و برونی سازی یک تجربه و طرحواره نقش تعیین کننده ای در رفتار انسان داشته است. بنابراین اصل پیدا کردن افکار و باور های ناسازگار و ناکارآمد ما تمرین و اصلاح کردن آنها بنیان درمانی امروز غالب روانشناسان شده است که با نام درمان شناختی رفتاری (CBT) شناخته میشود. روانشناسان ایرانی غالبا با این رویکرد به درمان میپردازند چرا که رویکردی معاصر و قوی به همراه تمرین های خانگی است که به شدت به فرایند درمان کمک بزرگی میکند.

همخوانی یا صداقت

روانشناس یا درمانگری که با مراجع صادقانه رفتار میکند و خودرا در پشت نقابی کاذب پنهان نمیکند. او در جلسه قابل اعتماد و پایبند به اصول اخلاق حرفه‌ایست. تجربه درونی وی با جلوه‌های بیرونی‌اش همخوان است. او صریحا احساسات ، افکار، واکنشها و نگرشهایش را به مراجع ابراز میکند البته این کار باید به موقع باشد به عبارتی باید کاملا منطبق بر اهداف درمان و  درجهت بهبود مراجع باشد نه در جهت تخلیه عاطفی درمانگر و رفع نیازهای شخصی اش.

توجه مثبت و پذیرش نامشروط

یکی از ترسهای اصلی ، ترس از مورد قضاوت و مواخذه واقع شدن است و اغلب می ترسیم پیش روانشناس برویم و حرف بزنیم که قضاوتمان کنند. یکی از شروط اصلی رابطه ی مراجع_درمانگر پذیرش بدون قید و شرط و توجه مثبت و سازنده به مراجع است. منظور پذیرش مراجع به عنوان انسان جدای از نژاد، زبان،فکر و هرگونه روشی،، بیش از هرچیزی روانشناس باید سعی کند جدای اینها مراجع را بفهمد وبارفتار خود به مراجه نشان دهد برای او ارزش وقائل است و او آزاداست احساسات، تجربیات خود را بدون اینکه نگران از دست دادن پذیرش مشاور خود باشد ابراز کند

درک همدلانه

شناخت احساسات ، افکار و رفتارهای مراجع همانگونه که هست و آنها تجربه میکنند از وظایف اصلی روانشناس است به عبارتی همدلی شناخت دنیای درونی مراجع و با عینک او دنیارا دیدن و همچنین انتقال این ادراک به آنهاست.

خودآگاهی

خودشناسی و درک خود، اهداف، ویژگیها و صفات خود برای یک روانشناس از جمله مهمترین کارهاست زیرا او میخواهد از خود به عنوان ابزاری برای بهبود مراجع استفاده کند.

سلامت هیجانی

یک روانشناس اثربخش باید نسبت به هیجانهای خود آگاهی داشته باشد و از سطحی از سلامت هیجانی برخوردار باشد تا بتواند هیجانات دیگران را به خوبی درک کند.

مهارت گوش دادن

• از جمله مهمترین مهارتهاست. گوش دادن باشنیدن متفاوت است.  شنیدن دریافت حسی اصوات محیط است ولی گوش دادن درک کردن و فهمیدن آن است . در گوش دادن فعال هم باید روی کلمات و پیامهای کلامی مراجع تمرکز شود و هم بر پیامهای غیرکلامی و زبان بدن و وضع ظاهر و همخوانی و ناهمخوانی زبان بدن و زبان کلامی . گوش دادن یعنی توجه کردن و اهمیت دادن به فرد. اولین هدیه ای که درمانگر با  گوش دادن به مراجع به او میدهد این است: من به تو توجه دارم و تو با اهمیت هستی. درمانگری خوب گوش میکند که سوالات چالش برانگیزی میپرسد تا مفهوم و مسئله ما کاملا برایش مشخص و روشن شود در رواندرمانی به این تکنیک روشن سازی میگویند.

  موانعی بر سر راه گوش دادن فعال: گوش‌دادن ناکافی، گوش‌دادن توام با ارزشیابی، گوش‌دادن انتخابی، گوش‌دادن حقیقت‌محور، گوش‌دادن همراه با مرورذهنی یا توام با دلسوزی و همدردی

  مهارت توجه و حضور

  باید به پیامهای پنهان درپشت هر کلمه توجه شود . به معنای مشاهده زبان بدن، مشاهده ی عواطف مراجه هنگام صحبت و توجه به حالات و رفتار کلی وی است . تصدیق کردن و نشان دادن توجه از ویژگیهاییست که باعث ترغیب به حرف زدن میشود.

  مهارت پرسش

  سوالات به دو دسته باز و بسته تقسیم میشوند. سوالات باز معمولا با واژه های : چطور، چگونه، چه‌چیز، چرا و.. شروع میشوند که باعث میشود مراجع اطلاعات قابل توجهی ارائه دهند و سوالات بسته معمولا با  آیا. شروع میشوند و جواب بلی یا خیر دارند. سوالات نقش خطیری در تغییر و اصلاح افکار و باور های مراجع دارد به همین منظور یک درمانگر ماهر معمولا کسی است که با سوالاتش مراجع به چالش بکشد و باور ها و افکار ناسازگار و منفی را تغییر دهد به این سوالات در رویکرد شناختی رفتاری پرسشگری سقراطی می گویند.

  تشویق، بازگویی و خلاصه سازی

  مشوقهایی که باعث ترغیب بیشتر حرف زدن میشوند : سرتکان دادن، حرکات باز دست و سر، اظهارات چهره ای مثبت و استفاده از واژه هایی چون “آها”  ، ” متوجهم” و همچنین تکرار کلیدواژه‌های صحبت مراجع و… بازگویی یعنی تکرار دوباره حرفهای مراجع منتها با کلمات مترادف که این با تکرار طوطی‌وار متفاوت است.

  خلاصه سازی، درمانگر بخش مهمی از اطلاعاتی که مراجع داده است را خلاصه سازی میکند که این امر هم باعث نشان دادن توجه میشود هم درمانگر منظور مراجع را بهتر می فهمد و هم اینکه این انعکاس محتوا باعث میشود اگر درمانگر صحبتهای مراجع را بد یا اشتباه فهمیده است همانجا بیان شود و توسط خود مراجع اصلاح شود.

  رازداری

  رازهاو گفته های مراجع چه در محافل خصوصی و چه عمومی به هیچ وجه نباید فاش شوند  به جز در مواقع الزامات قانونی یا درمانهای فوری . مراجع به درمانگر خود اعتماد میکند و داستان زندگی اش را بدون هیچ چشم داشتی برای درمانگر شرح میدهد تخطی از قانون رازداری از انسانیت به دور است یک درمانگر قدرمند با اخلاق حرفه ای هیچگاه این تخطی را نمیکند

  روانشناس باید از صبر کافی برخوردار باشد تا بگذارد مراجع هرچقدر و از هر نظر که میخواهد حرف بزند. طبیعی است که توجه و سوالات چالش برانگیز در این حوزه باید نقشی وافر و کلیدی داشته باشند. نوع صبر و شکیبایی مسئله ای مهم است مشخصا در روانکاوی صبر و گوش دادن نقش بیشتری را ایفا میکند چرا که تحلیل شخصیت مطرح است. اما در رویکرد شناختی رفتاری و سایر رویکرد ها گوش کردن به اندازه روانکاوی اتفاق نمی افتد چرا که حل مسئله و کل فرایند درمان حدودا در ۳۰ جلسه به اتمام خود میرسد در حالی که در روانکاوی حداقل ۱ سال درمان به طول می انجامد.

  بحث حقیقت

  از مهمترین ویژگیهای یک روانشناس خوب وارد نشدن در حوزه حقیقت است. یک روانشناس یا درمانگر باید بداند هر آدمی اعتقادات و ارزشها و اصول خودش را دارد که اینها حقایق اورا شکل میدهند و هرآدمی آزاد است عقاید خود را داشته باشد و یک درمانگرنباید از جایگاه خود سواستفاده کند و اعتقادات و ارزشهای خودرا به عنوان چیز درست و خوب به مراجع القا کند و بدهد.

  اعتماد سازی

  باید خاطر نشان کنیم که ما در صورتی که احساس اعتماد نسبت به طرف مقابلمان داشته باشیم حرف هایمان را به او میزنیم. یکی از مهمترین بخش های رواندرمانی ارائه احساسات است رواندرمانگر در صورتی میتواند فرایند درمانی را به درستی هدایت کند که از احساسات ما و انتقال آن به خودش تصویر و درکی درستی از موقعیت ما و همچنین موقعیت درمانی ما به دست آوردد این مهم تنها در زمانی که ما احساس امنیت کنیم اجرایی میشود. پس اعتماد سازی از مهم ترین بخش ها و مولفه های درمان است.

  به طور کلی چیزی که یک دکتر روانشناس خوب را از بقیه روانشناسان جدا میکند واجد این ویژگی ها بودن او است.

  اگر با روانشناسی مواجه شدید و این ویژگی ها را در او یافتید او کسی است که میتوانید به او اعتماد کنید..

  روانشناس خوب کیست و چه ویژگی هایی دارد؟

  شاید این موضوع ذهن شما را درگیر خود کرده باشد که روانشناس خوب کیست و چه ویژگی هایی دارد؟ اینکه چگونه می توانیم تشخیص دهیم  روانشناس مورد نظرمان برای مراجعه به منظور مشاوره یا درمان مناسب است؟ در این مطلب بصورت کامل شما را با ویژگیهای یک روانشناس خوب آشنا خواهیم کرد. از شما دعوت می کنیم در ادامه همراه ما باشید. موارد بشرح زیر است:

  1. برخورد متناسب با انواع افراد و در نظر گرفتن شرایط هر شخص در ارتباطات
  2. گشاده رویی، پذیرا بودن و مهربانی یکی از مهمترین ویژگی های روانشناس خوب است.
  3. روانشناس خوب باید سعی کند ارتباطات میان افراد بخصوص خانواده و زوج را بهبود دهد.
  4. اصلاح کردن رفتارهای نادرست باید در دستور کارروانشناس قرار داشته باشد.
  5. روانشناس خوب باید مهارت ارتباطی بالایی داشته و بتواند با همه مراجعین ارتباط درمانی برقرار کند.
  6. روانشناس خوب باید ضریب هوشی بالایی داشته و به نکات ریز و جزئیات توجه داشته باشد.
  7. انرژی بالایی داشته و بتواند این انرژی را به مراجعین خود انتقال دهد.
  8. نسخه ای که برای دیگران می پیچید برای خودش هم صدق کند.
  9. شرایط مراجعه کننده را بخوبی درک کرده و خود را بصورت عینی در آن شرایط قرار دهد.
  10. روانشناس خوب باید قابل اعتماد بوده و امین اسرار مراجعین خود باشد.
  11. باید خوش ظاهر بوده و شخصی جذاب و بانفوذ باشد.
  12. روانشناس خوب باید همواره اخلاق حرفه ای را رعایت کرده و منصف و باوجدان باشد.
  13. اگر جواب سوالی رو نداند، مراجعه کننده را گمراه نکند و به راحتی بگوید نمیدانم!
  14. در رشته و تخصص خود دانا، عالم و متخصص تمام عیار باشد.
  15. در طول جلسه مشاوره با موبایلش صحبت نکند و کل زمان مشاوره را به مراجع اختصاص دهد.
  16. با مراجعش وارد رابطه خصوصی و غیرمتعارف نشود.
  17. ویژگیهای اخلاقی از قبیل امانتداری، صداقت، وفاداری و چشم پاکی و … را رعایت نماید.
  18. تربیت معنوی را در نظر داشته باشد و به مراجعش، تعهد و وفاداری را آموزش دهد.
  19. روانشناس خوب باید به زبان بدن مسلط باشد.
  20. روانشناس خوب باید اعتماد به نفس داشته باشد.
  21. باید به دور از استرس بوده و آرامش داشته باشد و آرامش خود را با رفتار و لحن بیانش به مراجع منتقل کند.
  22. باید در هنگام صحبت مراجعه کننده بصورت کامل و شش دانگ به آنها توجه کند.
  23. سعی کند اسم مراجعینش را در ذهنش سپرده و در جلسه بعد با نام یا نام خانوادگی آنها را خطاب نماید.
  24. همیشه سعی کند که حتی در بدترین شرایط به مراجعین خود امید و انگیزه بدهد.
  25. در پایان هر جلسه، راهکاری ارائه داده، تمرینات جلسه بعد را مشخص کرده و مراجعین را ملزم به انجام تکالیف نماید.
  26. کودک درون فعالی داشته باشد و بداند با بچه ها و سالمندان چگونه صحبت کند.
  27. راهکار و شیوه درمانی متفاوتی متناسب با شرایط مراجعه کننده بکار گیرد.
  28. احترام به همه مراجعین، بدون در نظر داشتن خطاها، اشتباهات، سن و سال، وضعیت مالی و…

 

مرکز مشاوره دیدار  02188893258

http://t.me/clinicdeedar

www.clinicdeedar.com