تاثیر دوستان بر نوجوان
تاثیر دوستان بر نوجوان
چگونه فشار دوستان تأثیر می گذارد؟
فشار دوستان تأثیر و نفوذی است که بچه ها روی یکدیگر دارند. بچه ها می توانند روی یکدیگر نفوذ مثبت داشته باشند و در مواقعی هم به همین شکل است. متاسفانه برخی از این نفوذها منفی است. فشار برای پیوستن به گروههای بزهکار، روی آوردن به استعمال مواد مخدر، برقراری رابطه جنسی و درس نخواندن و بد ظاهر شدن در مدرسه از جمله تأثیرات منفی است که بچه ها بر یکدیگر می گذارند. بچه ها از همان زمان که به مدرسه می روند در معرض فشار دوستان قرار می گیرند. فشار دوستان در کلاسهای درس، در زمین بازی، در کافه تریا، و در هر جایی که بچه ها اجتماع میکنند دیده می شود. مقاومت در برابر فشار دوستان برای بچه ها و نوجوانها دشوار است. پیامی که مخابره می شود این است که مثل بقیه باش. سوای بقیه نباش. منحصر به فرد نباش. هر طور که بقیه هستند تو هم مثل آنها باش. نمرات بالاتر از آنها نگیر، نمره از همه کمتر هم نگیر، در میانه قرار بگیر.
اغلب نوجوانان بزرگترین منتقدان خود هستند. آنها کوتاهی ها شکست هایشان را درشت نمایی می کنند. به همین دلیل است که وقت زیادی را روبه روی آینه می گذرانند. می خواهند در بیرون عالی و بی کم و کاست به نظر برسند. جامعه کامل و بی کم و کاست را ترجیح می دهند. از زمانی که کودکان شما جوان و کمال هستند، به آنها بیاموزید که خوشبختی موضوعی مربوط به درون است و هرگز از بیرون فراهم نمی شود. همه افراد با هم تفاوت دارند. هرکس نقاط قوت و ضعفی دارد هرکس نکات خوب و بد دارد. متفاوت بودن کاملا طبیعی است. به فرزندان خود بیاموزید به آنچه در آن خوب هستند دقیق شوند. به کمبودها و کامل نبودنها توجه نداشته باشند. برای مثال بگویید:
” همه لزوما نمی توانند در بازی فوتبال ستاره شوند. بعضی در مقایسه با دیگران ورزشکارترند. تو نقاط قوت دیگری داری. تو بسیار مهربان هستی. هرکس که تو را می شناسد، دوستت دارد. تو از مشرب بسیار خوبی برخورداری. نمرات درسی ات همیشه خوب و عالی هستند خودت را به خاطر بازی فوتبال دست کم نگیر. بیشترین تلاشت را بکن و از بازی لذت ببر.”
بهترین دفاع فرزند شما در برابر فشار دوستان همسال، داشتن اعتماد به نفس است. فرزند خود را به احساس ارزشمندی تجهیز کنید. نقاط قوت او را به او گوشزد نمایید و موفقیت هایش را یاد آور گردید. به او بیاموزید که انسجام شخصیت داشته باشد: «تو همیشه توانسته ای روی پای خود بایستی و کاری را که درست می پنداری انجام بدهی، به این دلیل به خودت میبالی» این به فرزند شما می آموزد که خودش را باور داشته باشد و به توانمندی هایش مطمئن گردد. با فرزندانتان درباره عزت نفس حرف بزنید. به آنها بگویید اشکالی ندارد که احساس خوبی درباره خودشان نداشته باشند. به آنها بیاموزید هر زمان که اندوهگین یا افسرده هستند با کسی صحبت کنند. بگذارید بدانند درباره هر مسئله ای که دارند می توانند به سروقت شما بیایند.
” اشکالی ندارد اگر در مواقعی که روحیه ی خوبی نداشته باشی این برای همه اتفاق می افتد.وقتی خود من احساس خوبی ندارم با حرف زدن با أشخاص احساس بهتری پیدا می کنم. اگر درباره آنچه مرا ناراحت می کند حرف بزنم، مسئله آنقدرها بزرگ و وخیم به نظر نمی رسد. من و مادر درباره هر موضوعی که ما را ناراحت می کند حرف می زنیم. تو خودت تصمیم بگیر که می خواهی چه کار کنی، هر موضوعی که باشد، من حاضرم درباره اش با تو حرف بزنم.”
فرزندانتان را تشویق کنید تا احساسات خود را با سایر دوستانشان در میانه بگذارند: ” می دانم تو دوست خوبی داری که می توانی با او دراین باره حرف بزنی.”
به فرزندان خود خاطر نشان سازید کسی نیست که همه جوابها را بداند. به آنها بگویید اشکالی ندارد که گه گاه درباره خود مطمئن نباشند. بگذارید خانه شما مکان رفت و آمد نوجوانها باشد. به آنها خلوت بدهید. بگذارید موسیقی گوش بدهند، حرف بزنند و با هم بازی کنند. هرگاه توانستید از کارهایشان تعریف کنید: ” خوشحالم می بینم تا این حد دوست و صمیمی هستید. داشتن دوست خوب یک نعمت بزرگ است”. به نوجوانان خود آموزش بدهید که از یکدیگر حمایت کنند. با کسانی که شما را به خاطر خودتان و همان کیفیاتی که دارید دوست دارند، دوستی کنید. از فرزندان خود بخواهید از کسانی که لحن انتقاد آمیز دارند فاصله بگیرند. ممکن است در مدرسه فشارهایی از ناحیه دوستان به فرزندان شما تحميل شود که شما توانایی تغییر دادن آنها را ندارید. کاری کنید که فرزندتان به گروههای بهتری بپیوندد.
گوش دادن تولید اعتماد می کند.
نوجوانان مسئله دار می گویند: ” نمی توانم با پدر و مادرم حرف بزنم. آنها مرا درک نمی کنند. آنها درباره ی من هیچ نمی دانند. من به آنها اعتماد ندارم. آنها هم به من اعتماد ندارند.”
اما نوجوانان موفق می گویند: ” می دانم که می توانم هر موضوعی را با پدر و مادرم در میان بگذارم. آنها به مسایل من گوش می دهند. وقتی اشتباهی پیشامد می کند، به راحتی موضوع را با آنها در میان می گذارم. آنها به من اعتماد دارند”.
کودکان خوب و موفق والدینی با گوش شنوا دارند. وقتی بچه ها و نوجوانها مسئله ای دارند، محتاج دانستن این مطلب هستند که می توانند برای گرفتن کمک به شما مراجعه کنند. وقتی به این منظور احساس عدم امنیت خاطر نکنند، باید به تنهایی با مسئله خود کنار بیایند. برای بعضی از بچه ها و نوجوانها این اشکالی ندارد، اما برای گروهی دیگر مسئله فرق می کند. بسیاری از بچه ها و نوجوانهایی که نمی توانند با مسایل خود به تنهایی روبه رو شوند، سعی می کنند از مشکل بگریزند. در این زمان است که به گروههای بزهکار روی می آورند، مواد مخدر استعمال می کنند یا کارشان به خودکشی میکشد.
احترام، گوش دادن سالم را تشویق می کند. ما اغلب به غریبه ها بیش از فرزندانمان احترام می گذاریم. با گوش شنوا دارند. آیا شما با فرزندان خود به همان اندازه مؤدب هستید که با رییستان؟ آیا شما با فرزندانتان به همان اندازه مؤدب هستید که با همسایه تان با ادب رفتار می کنید؟ به فرزندانتان احترام بگذارید و به صحبتهای آنها گوش فرا دهید. وقتی با فرزندانتان حرف می زنید، نشان دهید که به آنها اعتماد دارید، نشان بدهید که آنها را می پذیرید. آنها هم همین رفتار را با شما خواهند کرد:
” دوست دارم نظرت را بدانم.”
” من به نظر تو درباره… اعتماد دارم.”
” ممکن است با نظر تو موافق نباشم، اما همین که احساست را مطرح میکنی کار خوبی میکنی.”
” ممکن است آخرین باری که باهم حرف زدیم خوب گوش نداده باشم. متأسفم. اگر فرصت دیگری به من بدهی، دوست دارم همین حالا به حرفهایت گوش بدهم.”
وقتی فرزندانتان با شما حرف می زنند، به دقت و ساعیانه به حرفشان گوش بدهید. ممکن است خیلی راحت حواستان پرت شود – تلویزیون، تلفن، برای بچه ها و چیزهای دیگر خشم هم می تواند حواستان را پرت کند.
ممکن است در اندیشه های خود فرو بروید – نگرانی درباره پول، به یاد کارهای اداره افتادن و یا تهیه تدارک شام. ابتدا به کارهایی که دارید و ضروری هستند برسید و بعد به صحبت فرزندانتان گوش بدهید. وقتی فرزندتان حرف می زند، به او نگاه کنید. شاید بهتر باشد گوشه خلوتی پیدا کنید تا بدون مزاحمت دیگران بتوانید باهم حرف بزنید، می توانید از خانه بیرون بروید و قدم بزنید و به حرفهای فرزندانتان گوش بدهید. می توانید به پارک بروید و صحبت کنید.
چگونه احساسات خود را بیان کنیم؟
صحبت فرزندتان را تکرار کنید. به نکات پنهان صحبتهای فرزندتان گوش بدهید. بعد حرفهای او را تکرار کنید تا مطمئن شوید که حرفهای او را درست شنیده اید. بسیاری از والدین این گونه با فرزندانشان حرف می زنند: مریم: «الناز یک مسخره به تمام معناست.» مادر: «این طوری حرف نزن. این را قبلا هم به تو متذکر شده بودم.»
لحن صحبت مادر انتقاد آمیز است. مادر به کلمات مریم واکنش نشان می دهد. واکنش مادر بسته است. اجازه نمی دهد که صحبت ادامه دار شود. در این شرایط مریم درباره مسئله و مشکلش زیاد حرف نخواهد زد.
مریم: ” الناز یک مسخره به تمام معناست”
مادر: «آیا ازالناز عصبانی هستی؟»
مریما:” بله. او به دخترهای دیگه گفت من خوب درس نمیخونم”
در این مثال جواب مادر انتهای باز دارد، بنابراین مریم می تواند به صحبتش ادامه بدهد. مادر این طور برداشت می کند که مریم عصبانی است، از این رو می خواهد مطمئن شود که درست برداشت کرده است. از سوی دیگر، مریم به این نتیجه می رسد که مادرش به حرفهای او گوش می دهد. توجه داشته باش پاسخهای با انتهای باز، حتی اگر اشتباه باشند، بهتر از پاسخهای با انتهای بسته هستند.
مستمع خوب بودن یعنی آنکه به فراسوی کلمات توجه کنید. کاری کنید که فرزندتان احساسات و مسایل خود را بیان کند. با انتقاد جواب ندهید. قضاوت و داوری نکنید. از توصیه کردن و اندرز دادن خودداری ورزید. نقطه نظرهایتان را پیش خود نگه دارید تا فرزندتان بخواهد به آنها گوش بدهد. بعد، با طرح سوالات راهنمایی کنید. فرزند خود را به فکر کردن و تصمیم گیری تشویق کنید.
به فرزندانتان برای خود فکر کردن و تصمیم گیری را بیاموزید
پدر و مادر از اینکه به فرزندانشان اندرز بدهند و آنها را راهنمایی کنند لذت می برند. ما دوست داریم مسایل فرزندانمان را حل کنیم. دوست نداریم آنها تصمیمات اشتباه بگیرند. دوست داریم جوابها را در اختیارشان قرار بدهیم. دوست نداریم صبر کنیم تا آنها جوابهای خود را پیدا کنند. در مواقعی این کار اشکالی ایجاد نمی کند. اما در مواقع دیگری این طور نیست. در مواقعی لازم است بچه ها برای خود فکر کنند و تصمیم بگیرند. هدف شما باید این باشد که به فرزندتان بیاموزید قبل از اینکه تصمیم بگیرد و کاری صورت دهد خوب فکر کند. نوجوانها در برخورد با فشار دوستان همسال لازم است که بتوانند برای خود فکر کنند.
مرکز مشاوره دیدار ( بالاتر از میدان ولیعصر، نرسیده به خیابان فاطمی، ساختمان پرستو، 88893258)
http://t.me/clinicdeedar
www.clinicdeedar.ir
