به کودکان احترام بگذارید
یکی از اصولی ترین راههای ایجاد احترام در کودکان تا به خود و دیگران احترام بگذارند، احترام گذاشتن به آنها و تقاضای احترام متقابل از آنهاست. دکتر کلبرگ میگوید:” قدم نخست برای تربیت اخلاقی کودک،برخورد اخلاقی با اوست.” برخورد محترمانه با کودکان مستلزم رفتار انسانی با آنهاست به گفته یک مادر:”آویزه گوشم کرده ام که بچه های من انسانهایی هستند که حق و حقوقی دارند، عروسک خیمه شب بازی نیستند که با آنها هر طور رفتار کنم”
رفتار انسانی با کودکان و رعایت انسان بودن آنها مستلزم برخورد منصفانه است و به حکم همین انصاف باید با کودک به اقتضای سن و سال او رفتار کرد و بالغ نبودن او را در نظر گرفت. باید درک کرد که کودکان می دانند حق و حقوقی دارند و اگر کاری برخلاف میلشان بکنید شما را به بی انصافی در قبال خود متهم می کنند. به همین دلیل باید بخواهید و راغب باشید تا برای خواسته هایتان دلیل بیاورید و از گفتن جملات قصاری مانند: “چون من میگویم باید بکنی” بپرهیزید. در زمینه نظم و انضباط منصف بودن یعنی آنکه هنگام وضع مقررات انضباطی در خانواده نظر بچه ها را هم بپرسیم. باید با کودک چنان رفتار کرد که احاس کند نظراتش را به حساب می آورید. مادر دیگری در این زمینه می گوید: ” همیشه احساس میکردم پدر و مادرم برای نقطه نظرها و احساسات من احترام قائلند و البته مشخص بود که تصمیم نهایی را آنها می گیرند. بله آنها تصمیم می گرفتند با این حال تحت تاثیر رفتاری که با ما داشتند احساس می کردیم که نقطه نظرهای ما هم ارج و قربی دارد.”
با این وجود تصور باطلی است اگر خیال کنیم چون به بچه ها احترام می گذاریم، آنها هم به ما احترام خواهند گذاشت. مطمئنا شما هم بسیاری از بالغها را می شناسید که احترام را با احترام پاسخ نمی دهند. با این حساب چه جای تعجب که بچه ها، که در مرحله ی تکامل نیافته اخلاقی خود هستند، احترام را با احترام متقابل پاسخ ندهند بنابراین، برای ایجاد حس احترام باید ضمن آنکه به فرزندانمان احترام می گذاریم، از آنها احترام متقابل بخواهیم.
برونو بتلهام، روانشناس مشهور توضیح خوبی در این باره که چرا انتظار احترام از بچه ها مهم است داده است. به اعتبار بتلهام ، در روزگار قدیم، اخلاق با ترس شروع می شد، ترس از جهنم، ترس از مجازات، ترس از بی مهری و ترس از چیزهای دیگر. امروز می دانیم که آموزش متکی به ترس خطرناک است. می تواند به شخصیت کودک آسیب رسانده ، مانع رشد او شود. اما اگر نخواهیم که ترس معیار وجدان و رفتار شود، باید بیش از پیش به احترام متقابل اهمیت دهیم. بتلهام میگوید، اگر احترام جای ترس را نگیرد بچه ها اخلاق را نه حالا و نه بعدها جدی نخواهند گرفت. متاسفانه بسیاری از کودکان احترام به پدر و مادر را یاد نمی گیرند. برای روشن شدن موضوع به برخورد لفظی میان یک مادر و پسر 11 ساله اش به نام تامی توجه کنید:
تامی در حالیکه مادرش با یکی از دوستانش صحبت میکرد به قصد برداشتن یک قطعه کیک وارد آشپزخانه شد. نزدیک ناهار بود و از این رو مادر تامی او را از برداشتن کیک منع کرد. تامی با لحن توهین آمیزی عکس العمل نشان داد. مادر در توجیه حرفش دلیل آورد اما بی فایده بود. پسر یازده ساله در یک چشم بهم زدن قطعه کیکی را قاپید و در حالیکه فریاد میکشید “الهی به جهنم بروی” از اتاق بیرون دوید. مادر در حالیکه سری تکان میداد رو به دوستش کرد و در حالیکه آه می کشید گفت: مسئله سن اوست باید مدارا کنم. صلاح نیست که در این مواقع متقابلا بر سرش داد بزنم. این روزها بزرگ کردن بچه کار ساده ای نیست. قبول نداری؟ من هم با این مادر موافقم که در روزگار ما تربیت بچه ها کار دشواری است اما با بی احترامی فرزندان نسبت به پدر و مادر هم به هیچ وجه موافق نیستم. با چشم پوشی از بی احترامی فرزندان خود نه تنها رفتار بالغانه ای نکرده ایم بلکه برای بلوغ فکری آنها هم کاری صورت نداده ایم. پدر و مادر باید در برابر هر نوع بی احترامی و هر کلام زشت و ناپسند واکنش نشان دهند. باید به ادب و نزاکت بها داده متقابلا آن را از فرزندانشان بخواهند. باید با لحنی محکم، اما حساب شده و منطقی از فرزندان خود بخواهیم به ما به عنوان پدر و مادر و به عنوان انسانهای روی زمین احترام بگذارند باید به فرزندان خود تفهیم کنیم که به آنها احترام میگذاریم و برایشان ارج و قرب قائلیم باید به آنها بگوییم که اگر این احترام ما را به بی احترامی ترجیح میدهند، متقابلا احترام بگذارند.
با احترام گذاشتن به بچه ها و انتظار احترام متقابل، به آنها درسی می آموزیم که در بطن تعلیم و تربیت اخلاقی نهفته است. احترام خیابان دو طرفه است. تا احترام نگذارید احترام نمی بینید. با دیگران چنان رفتار کنید که میخواهید با شما رفتار کنند. در این ارتباط با فرزندان، احترام متقابل را فراموش نکنید.
مرکز مشاوره دیدار 02188893258
http://t.me/clinicdeedar
www.clinicdeedar.com
