Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the antispam-bee domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/clinicde/public_html/wp-includes/functions.php on line 6114
Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the rocket domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/clinicde/public_html/wp-includes/functions.php on line 6114
Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the wordpress-seo domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /home/clinicde/public_html/wp-includes/functions.php on line 6114
Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the hueman domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (این پیام در نگارش 6.7.0 افزوده شده است.) in /home/clinicde/public_html/wp-includes/functions.php on line 6114 بازی کردن | مرکز مشاوره دیدار
بازی کردن در زندگی کودک نقش بسیار مهمی دارد و از جمله مسائلی است که در تربیت کودک می تواند نقش ارزنده ای ایفا کند. گاهی والدین اهمیت و تاثیر عمیق بازی را در رشد و نمو و تکامل کودک نمی دانند و به جای این که کودکان را به بازی تشویق کند مانع شرکت کودکان در بازی می شوند. در جریان بازی، نیروهای مختلف کودک از قبیل حافظه، دقت چالاکی و رشد می کند و شخصیت کودک در ضمن بازی شکل گرفته و دگرگونی های عمیقی در روحیات وی روی می دهد. بهتر است که موضوع بازی را خود کودکان انتخاب کنند، نه این که بر آنها تحمیل شود، خیلی مهم است که بازی ها کلیشه ای نباشند و به ابتکار و خلاقیت کودک اجازه خودنمایی و شکوفا شدن بدهد، بازی باید ساخته خلاقیت و تفکر کودک باشد. والدین موظفند که نسبت به بازی کودکان توجه کافی داشت و بر اجرای کامل آن نظارت داشته باشند. بازی مانند پلی است که کودک را با زندگی مربوط و آشنا می کند و از چهارچوب کودکی خارج ساخته و کودک را به فعالیت و تکاپو وادار می کند. بعضی از والدین تمام بازیهای کودکان را شخصا رهبری می کنند و به کودک اجازه استفاده از نیروی فکر و خلاقیتش را نمی دهند، چنین فرزندی که به او اجازه ی هیچ کاری را ندهیم به هیچ وجه قدرت غلبه بر مشکلات آینده خود را نخواهد داشت و همواره دیگران را به خواهد طلبید و همیشه کارهایش ناتمام و اعتماد به نفس کافی را نخواهد داشت. بازی در کودکان ایجاد تحول می کند و عمده ترین شکل خلاقیت کودک و مناسب ترین آن برای بروز استعداد و تولید فکر وی بشمار می رود، کودکان عاشق بازی هستند و شاید بدترین محرومیت برای او محرومیت از بازی کردن باشد. از طریق همین بازی کردن می توان زبان کودکان، افکار، طرز تلقی، احساسات، تربیت فردی، تمایلات و بسیاری از مسائل آنها را دریافته و با آنها تفاهم کنید. در بازی تمامی اعضا در جنب و جوش هستند که موجب رشد همه جانبه کودک خواهد شد. کودک در بازی قدرت مقابله با مشکلات را یاد می گیرد و این باعث ایجاد اعتماد به نفس و استقلال و شکوفایی فکری در او خواهد شد و در کل بازی وسیله ای است برای نفوذ به درون کودک و کشف دنیای ناشناخته آن. بازی برای کودکان یک درس به شمار می رود و والدین می توانند در همگام شدن با کودک این درس را به نحو احسن و مورد نظر به او بدهند. در واقع همگام شدن در بازی کودک، نوعی دخالت غیر مستقیم می باشد و باید جهت بازی ها را به گونه ای هدایت کند که برای کودک بیشترین و مطلوب ترین بازدهی را داشته باشد. والدین باید در انتخاب اسباب بازی ها بنا به سن کودک دقت کنید که به گونه ای باشند که کودک را به تفکر و خلاقیت وادار کنند و حرکت و تلاش او را بیشتر کنند. والدین قبل از هر کاری باید خوب بیندیشند که بازی چیست و چه تفاوتی با کار دارد. در این مورد خوب تجزیه و تحلیل کنند و آن را مورد کنکاش قرار دهند که در آن صورت می توانند کودک را در زمان بازی هدایت و موجب رشد و تکاملش بشوند، و بالعکس اگر این تفاوت بین بازی و کار را خوب ندانند به جای این که او را تربیت کنند، موجب تباهی او خواهد خلاقیت او را خفه خواهند کرد.
کودک محتاج است تا قدرت و نیروی گسترده خویش را به کار گیرد و با یکی از این وسایل است که به کودک چنین امکانی را می دهد. در ما بایستی به کودک فرصت و امکان فراوانی ارزانی داشت تا در این مرحله پیشرفت از این وسیله خود تحمیلی بهترین استفاده را کنند و استعدادهای خود را پرورش دهد. در زمان طفولیت بازی بیشتر جنبه پرورشی حرکت دارد اما وقتی که به سن بالاتری می رسد بازی در او علاقه ساختن و درست کردن و فعالیت ذهنی را پرورش می دهد والدین به وسیله نقش بازی کردن در بازی های کودک خود، می توانند کودک را به فرمانبرداری از خود وادارند؛ و با اجرای نقش های مختلف در بازی کودک، ارتباط صمیمانه با او برقرار کرده و راه مقاومت کودک را در مقابل خواسته هایش شکسته و او را به راهی بکشاند که مورد توجه اش است بسیاری از بازی های کودکان از مفهوم پر اهمیت ترین برخوردار می باشند، و انجام آنها باعث میشود که اراده، حس عدالت، کمک و همدردی در کودک تقویت شود و به طور کلی با توسل به بازی می توان یک انسان با کمال به وجود آورد.
بررسی نظر روانشناسان در مورد بازی کودکان
قبل از هر نظری از روانشناسان، دیدگاه عارف و اندیشمند بزرگ ایرانی امام محمد غزالی در مورد بازی بسیار مورد توجه می باشد، غزالی می گوید: باید برای کودک پس از درس مجالی برای بازی فراهم گردد تا خستگی های ناشی از درس برطرف شود و برای مطالعه درس دیگر مهیا گردد.
پس این نظر که بازی کردن در کودکان موجب خستگی آنها می شود کاملا مردود است، یکی از روانشناسان بزرگ پاتریک می گوید: بازی برای تخفیف خستگی ناشی از کار لازم است و بر اساس نظر وی، انرژی مصرف شده از طریق بازی تأمین می شود.
اسینسر بازی را چنین توجیه کرده است: منظور از بازی خارج کردن نیروهای اضافی در بدن است، به این معنی که اگر کودک جیغ و فریاد به راه می اندازد و با لگد می زند، برای این است که نیروی اضافی بدن خود را از طریق بازی آزاد کند و به مصرف رساند.
گروس بر این باور است که بازی عبارت است از آماده شدن کودک برای اعمال دوره بزرگی و کودک خود از این آماده شدن باخبر نیست.
جان دیوئی معتقد است که بازی نوعی فعالیت است که خود بخود و آزادانه صورت می گیرد.
ویلیام استرن بازی را غریزه ای برای رشد و نمو استعدادهای گوناگون می داند و یا تمرینی برای اعمال آتی، به عنوان مثال اگر دختر کوچکی به بازی با عروسک علاقه نشان دهد، ناخودآگاه خود را برای پرستاری از کودک در بزرگسالی آماده می کند.
محدث می گوید: (بازی، وسیله اصلی سیاحت، خود آدمها و نگریستن به گذشته می باشد و یک وسیله جدی برای تکامل فکر و تماس کودک با دنیای بزرگسالان است).
استانلی هال معتقد است که کودک همان مراحلی را که انسان ابتدایی برای رسیدن به تمدن پیموده است را طی می کند، به این معنی که در ابتدا کودک با افراد محدود و وسایل ساده و ابتدایی را بازی می کند و بعدها بازی های سازمان یافته تر با ابزار و وسائل پیچیده و افراد بیشتر انجام دهد.
در فرهنگ وبستر بازی به این صورت تعریف شده است:
(1) حرکت، فعالیت و جنبش به مثابه تحرک عضلات.
(۲) آزادی یا محدوده ای برای حرکت یا جنبش.
(3) فعالیت با تمرینی برای سرگرمی، ورزش و یا تفریح.
لازاروس عقیده دارد که: از آن رو که انجام کار یا فعالیت نیاز به مصرف انرژی زیادی دارد، انسان باید در مقابل مصرف انرژی لازمه مقداری استراحت کرده و خستگی را از تن خارج کند. او عقیده دارد که جبران انرژی از دست رفته صرفا در طریق استراحت مسیر نیست بلکه باید از نیروی دیگری استفاده کرد و این نیرو در بازی متمرکز است.
مک دوگال بازی را تمایل موجود زنده برای رسیده کردن غرایز می داند البته قبل از این که این غرایز میدان عمل پیدا کند، بر اساس این نظریه بازی رفتار غریزی است، سرگرم شدن کودکه به بازی به صورت غریزیاست و در واقع شکل رشد یافته ای از رفتار می باشد که او در آینده باید به کار بندد.
پستالوزی نیز اعتقاد داشت که بازی از طریق درگیری ها، کوششهای فعالیت های سرگرمی ها، به مجموعه اعمال لازم برای زندگی فرد کمک می کند و از این طریق انسجامی مستحکم بین روح و جسم قرار می گیرد.
بازی در سنین مختلف
۳ – ۱ سالگی
کودکان در حدود ۶ ماهگی شروع به بازی کردن می کنند. در این سن اسباب بازی ها را به دهان می برد، آن ها را تکان می دهد و از صدای آنها لذت می برد. در سن یک سالگی کودک با هر وسیله ای که در اختیارش قرار می گیرد بازی می کند و آنها را از لحاظ نرمی، زبری، طعم و صدایشان آنها را مورد بررسی قرار می دهد. در یک سالگی بازی های عمل مقابل در اطلاق کودکان شروع می شود، فعالیت حرکتی خشن است، کودک اشیاء را یکی در داخل دیگری گذاشته و دوباره آنها را برمی دارد. با دکمه های لباسش بازی می کند. برای کودکان در این سن، جغجغه، عروسک، حلقه های نرمی که تمیز کردن آنها آسان باشد بسیار مناسب است. در یک و نیم سالگی با تحرک نیروی کودک او علاقه به کشیدن اسباب بازی ها به دنبال خود را دارد. صندلیها را جابه جا می کند. با اسباب بازی ها و عروسکها و خرس ها و توپ بازی می کند.کودکان در این سن علاقمند به آشنا شدن با رنگ ها هست و سعی می کنند آنها را دسته بندی کند، البته به علت این که کودک هنوز تعادل کافی ندارد است از اسباب بازی های با دوام در اختیار کودک قرار دهیم. از اسباب بازی های استفاده کنیم که کودک خود بتواند آنها را بسازد و خراب کند مثل مکعب های ساختمان سازی و… البته قطعات آن ها نباید ریز باشد که برای کودک خطرناک است. در دو سالگی به تماشای بازی دیگران علاقمند می شود و البته فراهم کردن موقعیت هایی که باعث میشود کودک با دیگران هم بازی شود اهمیت بسیاری دارد.
در سال دوم بازیهای کودک تا حدودی فرق می کند و بیشتر تقلید صحنه های واقعی زندگی است. به خرس و عروسکش غذا میدهد یا عروسکش را داخل ملافه می پیچد، توپ، مکعب های رنگی، اشیایی که یکی داخل دیگری چفت می شود را دوست دارد. در دو و نیم سالگی حباب صابون می سازد، با مشاهده بعضی از اشکال نقاشی می کند، با خمیر بازی شکل های خمیری درست می کند. در ۳ سالگی می تواند سه چرخه اش را به حرکت درآورد و تاب بازی می کند با دوستان خیالی خود بازی می کند و با دیگر کودکان خانه بازی می کند. به قطار، اتومبیل، قایق و عروسک هایی که بتوان لباس های آنها را عوض کرد علاقه دارد.
۶ – ۴ سالگی
مثل دوران ۳ سالگی است اما وسعت بیشتری پیدا می کند، با همبازیان خیالی خود سرگرم است و بازی می کند، رسم می کند، نقاشی می کشد. گاهی با همکاری دیگر کودکان ساختنیهای را می سازد. در ۵ سالگی بازی مستقل تر می شود و دوست دارند بر حسب فصل در خارج یا داخل خانه بازی کنند. دوست دارد فرد بالغی را در کنار خود داشته باشد. بیشتر بازی ها را در نزدیکی منزل انجام می دهد، به بازی های تقلیدی علاقه دارد. با عروسکش مانند نوزادی رفتار می کند، منزل، مغازه، بیمارستان و … را در خیالات می سازد، توانایی کپی اعداد را دارد، دختران با عروسک و … و دیگر دخترانه بازی می کنند و پسران با کامیون، اتوبوس که پسرانه است بازی می کنند.
۹ – ۷ سالگی
در 7 سالگی علاقه ی شدیدتر برای بعضی فعالیت ها از خود نشان می دهند، بیشتر به تنها بازی کردن علاقه نشان میدهد. دوچرخه بازی را دوست دارد. به شنا و ماشین بازی و خانه بازی علاقه خاص دارد. علاقه به اسباب بازی های خاصی از خود نشان میدهد که در صورت دریافت نکردن مأیوس می شود. به استفاده از لباس های افراد بالغ برای بازی علاقه دارند، دویدن، بازی در هوای آزاد و کشتی گرفتن، بالا رفتن از درخت …. را دوست دارد. به تفنگ بازی و بازی های جنگی علاقه خاص نشان میدهد.
در ۸ سالگی به بازی های گوناگون علاقه دارد، بیشتر ترجیح میدهد یک همبازی داشته باشد. بین کار و بازی فرق قائل می شود. بر بازی های سنین قبل با شدت بیشتری علاقه نشان میدهد.
در ۹ سالگی به کار و بازی علاقه دارد، اختلاف های فردی در این سن مشخص تر است. مثلا بعضی از کودکان بیشتر مطالعه و خواندن را دوست دارند و بعضی دیگر تلویزیون دیدن یا بازی کردن در بیرون خانه، دختران به عروسک بازی که بازی مورد علاقه ی آنها از 3 سالگی به بعد است. توجه خاصی دارند و نحوه ی بازی آنها در 9 سالگی به صورت آشپزی برای عروسک، دوخت لباس… را نشان می دهند. در سن 9 سالگی در بین پسران دعوا و زد و خورد متداول است.
بازی کردن کودکان دارای ارزش های فراوانی است که در اینجا به چند مورد مهم از آنها اشاره می کنیم: